fot. Pixabay.com
Długość życia psa
Psy żyją przeciętnie 10 – 13 lat. Jest to jednak średnia wyliczona z wieku, jakiego dożywają różne rasy, a jest ich na świecie około 350. Generalnie rasy małe są bardziej długowieczne od dużych, które dorastają wolniej – stają się w pełni dojrzałe dopiero w wieku około dwóch lat. Natomiast w przypadku np. jamnika o dorosłości można mówić zasadniczo już w stosunku do psa rocznego.
Ale nie tylko rasa i wielkość decyduje o tym, ile żyją psy. Znaczenie ma także tryb życia, sposób żywienia i gospodarka hormonalna psa. Zwierzę aktywne, spędzające dużo czasu w ruchu na powietrzu, ma lepszą kondycję i jest odporniejsze na choroby. Odpowiednia, zbilansowana karma, dobrana do wielkości i trybu życia, zapewnia prawidłowe odżywianie komórek, a w rezultacie wydłużenie życia. Stwierdzono również, że kastraty (zarówno psy, jak i suki) żyją średnio o rok dłużej od zwierząt niekastrowanych.
Psie lata w przypadku ras małych mogą wydłużyć się nawet do 20 – niedawno w jednej z hodowli na Śląsku właściciele pożegnali weterankę rasy yorkshire terier, której do ukończenia 21 lat zabrakło zaledwie kilku tygodni. Labrador żyje około 13 lat, podobna jest długość życia owczarka niemieckiego. Natomiast wiek 11 lat dla wilczarza irlandzkiego jest ewenementem – rasa ta dożywa przeciętnie 8-9 lat.
Jak się liczy wiek od urodzenia
Okres noworodkowy u szczeniąt trwa około 10-14 dni. W tym czasie oseski są ślepe, głuche i są całkowicie zależne od matki i opiekuna. Pod koniec okresu noworodkowego otwierają oczy, następnie otwierają im się kanały słuchowe. Jeżeli nie znamy dokładnej daty urodzenia szczeniąt, które są ślepe, można ją określić z dość dużą dokładnością właśnie po dniu, w którym otworzą oczy.
Po upływie około 3 tygodni od urodzenia szczenięta, oprócz mleka matki, zaczynają otrzymywać inny pokarm. W hodowlach są to specjalistyczne karmy dla małych szczeniąt, zaś w naturze matka zwraca im nadtrawione pożywienie. Jest to też początkowy wyrzynania się pierwszych zębów mlecznych, ułatwiający w miarę precyzyjne obliczenie wieku. I tak:
- Wiek 3-4 tygodni – wyrzynają się siekacze
- Wiek 5-6 tygodni – wyrastają kły
- Wiek 9-10 tygodni – szczeniak ma wszystkie zęby mleczne w liczbie 28.
Wymiana uzębienia na stałe rozpoczyna się w wieku około 5 miesięcy. Do 8. miesiąca życia szczenię powinno już mieć wszystkie zęby stałe w liczbie 42. W niektórych rasach (np. nagi chiński grzywacz) mogą występować liczne braki w uzębieniu stałym, co jest uwarunkowane genetycznie. W innych rasach mogą nie wyrosnąć pierwsze przedtrzonowce (premolarów - P1), uważane za zęby szczątkowe, oraz trzecia para trzonowców (molarów - M3) w żuchwie, traktowane jako odpowiedniki tzw. zębów mądrości” u człowieka.
Jak obliczyć wiek psa w wieku powyżej roku po uzębieniu? Po stopniu ich ścierania:
- Starta pierwsza para siekaczy (cęgów) dolnych – 1,5 roku
- Starta druga para siekaczy (średniaków) dolnych – 2,5 roku
- Starte cęgi górne – 3,5 roku
- Starte średniaki górne – 4,5 roku
- Starta trzecia para siekaczy (okrajków) dolnych – 5,5 roku
- Starte okrajki górne – 6 lat
- Starte wszystkie siekacze, początek ścierania kłów – 7 lat
- Starte kły – 8 lat
- Siekacze i kły mają owalny kształt – 10 lat
- Występują braki cęgów – około 11-12 lat
- Wypadają kły – 14-15 lat.
Starzenie się psa rozpoczyna się w różnym wieku. U ras małych, o masie ciała do 10 kg (jamnik, niskonożne teriery) proces ten zaczyna się w wieku 8 lat. Psy ras o masie ciała od 10 do 30 kg (border collie) zaczynają się starzeć w wieku 7 lat, psy ważące powyżej 30 kg (labrador) – w wieku 6 lat, natomiast psy ras olbrzymich, o masie powyżej 50 kg – w wieku 5 lat.
Pieskie lata na ludzkie, czyli kalkulator
Wielu właścicieli zadaje pytanie, jak się liczy wiek psa w porównaniu do wieku człowieka. Wymienione wyżej czynniki mają decydujący wpływ, kiedy przelicza się pieskie lata na ludzkie. Wiadomo, że psie lata biegną szybciej.
Przeliczając wiek psa na ludzkie lata należy także pamiętać o innych, niewymienionych wcześniej czynnikach – przebytych chorobach i porodach u suk. Wprawdzie nie zawsze mają, ale mogą mieć wpływ na początek procesu starzenia.
W poczekalniach gabinetów weterynaryjnych zazwyczaj są umieszczone tablice, na których znajduje się przelicznik lat psa. Jest to najczęściej tabela (znana także jako kalkulator), obejmująca wiek psa od 1 miesiąca życia do kilkunastu i więcej lat. Poniższa tabela pochodzi z jednej z przychodni weterynaryjnych i przedstawia przelicznik lat psa aż do wieku 20 lat, który w przypadku ras olbrzymich jest czysto teoretyczny.
Wiek psa
Rasy małe
do 15 kg
Rasy średnie
15-45 kg
Rasy duże
powyżej 45 kg
1 miesiąc
1 rok
1 rok
1 rok
3 miesiące
5 lat
3 lata
2 lata
6 miesięcy
10 lat
8 lat
6 lat
12 miesięcy
20 lat
18 lat
12 lat
18 miesięcy
25 lat
23 lata
17 lat
2 lata
30 lat
28 lat
22 lata
3 lata
33 lata
35 lat
31 lat
4 lata
36 lat
40 lat
41 lat
5 lat
40 lat
45 lat
48 lat
6 lat
44 lata
52 lata
55 lat
7 lat
48 lat
58 lat
62 lata
8 lat
50 lat
63 lata
68 lat
9 lat
55 lat
69 lat
75 lat
10 lat
58 lat
75 lat
82 lata
11 lat
63 lata
80 lat
89 lat
12 lat
67 lat
87 lat
97 lat
13 lat
71 lat
92 lata
103 lata
14 lat
75 lat
98 lat
110 lat
15 lat
78 lat
103 lata
118 lat
16 lat
83 lata
109 lat
123 lata
17 lat
87 lat
115 lat
130 lat
18 lat
90 lat
120 lat
136 lat
19 lat
95 lat
126 lat
143 lata
20 lat
100 lat
132 lata
150 lat
Oznaki starzenia się psa, czyli schyłek psich lat
Oczywiście nie należy trzymać się sztywno powyższych przeliczeń. Aczkolwiek są one dużo bardziej wiarygodne od popularnego niegdyś „razy siedem”, to jednak są dość elastyczne. Przykładowo, wcale nie są rzadkością psy, które odchodzą z kompletnym uzębieniem. Ale zdarza się, że już kilkuletnie zwierzęta miewają zaćmę lub zmętnienie soczewek. Jest to także związane z czynnikami genetycznymi.
Starzejący się pies wykazuje się osłabionym temperamentem, mniejszą chęcią do zabawy, częstsze polegiwanie i przysypianie. Jest to związane nie tylko z pogarszającą się stopniowo kondycją, ale i ze zmniejszającą się wrażliwością na bodźce na skutek powolnej utraty słuchu i gorszego wzroku. Należy profilaktycznie w takich sytuacjach wykonać badanie krwi, gdyż nagła zmiana zachowania może także sugerować początek choroby.
Starzejący się pies wymaga również innego pożywienia. Musi ono być lekkostrawne i niskokaloryczne. Na rynku dostępne są karmy wielu renomowanych producentów, przeznaczone dla psich weteranów. Znajomość potrzeb psa, związanych z jego wiekiem, jest niezwykle istotna dla utrzymania go w jak najlepszym zdrowiu jak najdłużej.
