Azjatycka biedronka
Coraz częściej, zamiast rodzimych biedronek siedmiokropek spotykamy biedronki azjatyckie, tzw. Arlekiny (nazywane tak od angielskiego określenia Harlequin ladybird). Laikom ciężko rozróżnić oba gatunki – obserwowane gołym okiem z większej odległości wydają się bardzo podobne. Mają podobne rozmiary, w niektórych przypadkach również ubarwienie. Nie należy ich jednak mylić — arlekiny są zagrożeniem nie tylko dla miejscowych gatunków, ale również dla ludzi.
Harmonia axyridis mierzy od ok. 5 – 8 mm. Jej ciało jest owalne i wypukłe. Ubarwienie ma zmienne. Jej pokrywy skrzydłowe występują w różnych kolorach: żółtym, pomarańczowym, czerwonym i czarnym. W zależności od odmiany liczą one od 0 do 23 kropek.
Zarejestruj się! | Dodaj galerię!
Wikimedia Commons ©entomart
Biedronka ta naturalnie występowała we wschodniej i środkowej części Azji. Do Europy przywędrowała przez Amerykę Północną, gdzie w latach 20. XX wieku zaczęto ją sprowadzać i sprzedawać jako skuteczną i naturalną broń do walki ze szkodnikami roślin. Szybko się okazało, że nowo wprowadzonego gatunku nie da się kontrolować – był (i nadal jest) on bardzo ekspansywny, to też szybko rozprzestrzenił się na cały kontynent i sąsiadującą z nim Amerykę Południową. Według źródeł do Europy trafiła dwoma drogami – przywleczona wraz z importowanymi z „Nowego Świata” towarami oraz przez zamierzone introdukowanie na europejskich terenach uprawnych, wymagających ochrony przed mszycami (m. in. na Ukrainie, na Białorusi i we Francji).
W Polsce oficjalnie stwierdzono jej obecność w 2006 roku w Poznaniu. W kolejnych latach jej występowanie potwierdzono w Zielonej Górze, we Wrocławiu, na Mazowszu, w Pomorskiem i na południowym wschodzie kraju. Obecnie jej populacja zasięgiem obejmuje większość polskiego terytorium. W tutejszym środowisku nie występuje żaden naturalny wróg ekspansywnej Azjatki, co także sprzyja jej rozwojowi.
Zarejestruj się! | Dodaj galerię!
Zagrożenie
Biedronka arlekin rozmnaża się w bardzo szybkim tempie, stopniowo wypierając rodzime gatunki biedronek (np. siedmiokropkę, dwukropkę) z zajmowanych przezeń terenów. Poza tym, że ekspansywna, jest ona również żarłoczna i polifagiczna. W ciągu 10 dni tego stadium, larwy zjadają od 90 do 370 mszyc; dorosły osobnik zjada ich trochę mniej, bo 15 – 65. Jej ofiarami padają nie tylko szkodniki, ale też, w przypadku braku innego pokarmu, larwy motyli, biedronek i innych chrząszczy, co ma destruktywny wpływ na populacje tych owadów. Azjatka nie pogardzi nawet owocami, w szczególności przepada za winogronami, przez co jest prawdziwą bolączką winiarzy.
Napływowy chrząszcz bywa także niebezpieczny dla człowieka. Rozdrażniony, może dotkliwie pokąsać. W sytuacjach zagrożenia wydziela drażniącą alkaloidową substancję o charakterystycznym żółtym kolorze, która może wywoływać podrażnienia skórne i obrzęki. Na jej działanie szczególnie narażone są małe dzieci oraz alergicy.
Zarejestruj się! | Dodaj galerię!
(Wikimedia Commons CC-BY-2.5 FritzG)
Nietypowy jest również sposób zimowania najeźdźczych owadów. W naturalnym środowisku okres spoczynku spędzają wysoko w górach, zebrane w liczne grupy, ukryte w szczelinach skał czy pod kamieniami. W nowych warunkach, za miejsce bytowania obierają budynki mieszkalne. Jesienią, kiedy temperatura powietrza spada, można zaobserwować, jak owady gromadzą się na elewacjach wysokich obiektów i przez okna i inne szpary próbują przenikać do ich wnętrza, by znaleźć ciepły, bezpieczny zakamarek. Są wtedy mocno podniecone, łatwiej więc o ugryzienie.
Jak się chronić?
Najlepiej unikać. Pomocne może być założenie moskitier na okna i usuwanie tych osobników, które przedostały się już do domów lub nacieranie framug okien kamforą, lub mentolem, które działają odstarszająco. Skutecznym działaniem wykazują się specjalistyczne trutki, mogą one jednak zagrozić rodzimym, pożytecznym gatunkom, poza tym, nie są one obojętne dla ludzkiego zdrowia.
Zarejestruj się! | Dodaj galerię!
(Wikimedia Commons CC-BY-SA-3.0 rupp.de; CC-BY-SA-3.0 Dominik Stodulski)
Z lewej biedronka azjatycka, z prawej biedronka siedmiokropka
Jak odróżnić ją od najpowszechniejszych, „polskich” biedronek?
Ciała arlekinów są bardziej owalne i wysklepione niż naszych siedmiokropek. Ich przedtułowie jest jasne, na nim formują się czarne plamy, często przybierające kształt liter „W”, „M” lub „X”. Swojska „boża krówka” ma 7 kropek — po 3 na skrzydłach pokrywowych i jedną u nasady pokryw. Na czarnym przedpleczu znajdują się dwie małe, białe plamki.
W Polsce występuje ok. 70 gatunków różnych biedronek. Poza siedmiokropką spotkać można też dwukropki, pięciokropki, biedronki mączniakówki i inne.
Deccoria.pl
Zdjęcie główne: Wikimedia Commons / "spacebirdy" / CC-BY-SA-3.0
Przeczytaj: Rośliny miododajne, które przyciągną pszczoły w ogrodzie»
Zobacz również:
Nowalijki z własnej skrzynki. Jak sadzić warzywa na balkonie?
Wiosenny balkon – jakie kwiaty wybrać?
Wiosną obudź swój trawnik do życia
Pielęgnacja ogrodu na wiosnę - jak krok po kroku przygotować ogród na nowy sezon
