Spis treści:
- Czym jest huba?
- Czy huba jest jadalna?
- Huba – czy zagraża drzewu?
- Jak pozbyć się huby z drzewa?
- Jak zapobiegać atakom huby?
- Lecznicze właściwości huby
Czym jest huba?
Huba to nazwa zbiorowa dla różnych rodzajów grzybów nadrzewnych. Występują w Europie, Azji oraz Ameryce Północnej. Szacuje się, że w Polsce jest ich około 300 rodzajów. Wśród najbardziej znanych gatunków wymienia się hubiaka pospolitego, korzeniowca wieloletniego, pniarka obrzeżonego, a także boczniaka. Wiele gatunków hub powoduje ogromne szkody, pasożytując na uprawach leśnych. Niektóre huby szybko zagnieżdżają się w drzewkach owocowych.
Huby mają pewne wspólne cechy:
- rozwijają się na drzewach,
- mają charakterystyczny kształt (najczęściej przypominają muszlę, nerkę, kopyto), a na spodzie owocników znajduje się hymenofor, czyli część, która wytwarza zarodniki,
- są specyficznie przyrośnięte do pnia – tylko z jednej strony,
- prowadzą pasożytniczy tryb życia na pniach drzew.
Nie wszystkie huby mają taki sam miąższ – może być on zwarty, zdrewniały, korkowaty, skórzasty albo mięsisty. Huby mogą wytwarzać owocniki (czyli te grzyby widoczne na drzewach) jednoroczne albo wieloletnie. Ciekawe jest to, że kiedyś wysuszoną hubę stosowano jako rozpałkę.
Czy huba jest jadalna?
Huba kojarzy się z grzybem, który atakuje drzewo, a więc pewnie jest trujący. Nic bardziej mylnego – większość hub to grzyby jadalne lub niejadalne, ale nie trujące. Nie są jednak szczególnie popularne jako grzyby nadające się do spożycia, natomiast niektóre gatunki można zjeść, poddając je wcześniej obróbce termicznej.
Do jadalnych hub zalicza się: boczniaka, żółciaka siarkowego, ucho bzowe, żagiew łuskowatą i szmaciaka gałęzistego. Popularnym i często wykorzystywanym grzybem w kuchni jest boczniak ostrygowaty. Stosuje się go jako dodatek do zup, sosów, czy dań azjatyckich. Przypisuje mu się także wiele właściwości prozdrowotnych ze względu na dużą zawartość składników odżywczych i witamin.
Huba – czy zagraża drzewu?
Huby określa się mianem pasożytów albo saprotrofów. Co to oznacza? Pasożyty rozwijają się i żerują na organizmach żywych, natomiast saprotrofy czerpią energię z martwych szczątków organicznych. Niektóre gatunki hub żyją tylko na drzewach zdrowych, inne – infekują stare, obumarłe jednostki. Huba może być jednak zarówno pasożytem, jak i saprotrofem – atakuje najpierw zdrowe drzewo, by doprowadzić do jego śmierci i funkcjonować na nim jako na obumarłej materii.
Dlaczego huba zagraża drzewu? Grzyby tego rodzaju wydzielają enzymy, które powodują rozkład chemicznych składników drzewa: celulozy, hemicelulozy i ligniny. Drzewo zaczyna się więc powoli rozkładać, a huba czerpiąc składniki odżywcze, rozrasta się.
Niektóre z hub nazywa się „grzybami śmierci”, gdyż w szybkim czasie doprowadzają do obumarcia nawet dużych drzew. Są to na przykład:
- rozszczepka pospolita
- żółciak siarkowy
- korzeniowce schowane przy szyjce korzeniowej
Huba rozsiewa się poprzez zarodniki, które przenosi wiatr. Infekcja następuje zwykle w miejscach, gdzie drzewo jest uszkodzone – ma nadłamaną gałąź, pęknięcie kory od mrozu lub jest po cięciu (dotyczy to szczególnie drzewek owocowych w sadach i ogrodach).
Czytaj także: Przycinanie winogron krok po kroku. Dlaczego letnie cięcie winogron jest ważne?
Niektóre z hub w szybkim czasie doprowadzają do obumarcia drzew. Fot.123RF.com
Jak pozbyć się huby z drzewa?
Opanowanie drzewa przez hubę zauważa się zwykle dopiero, gdy pojawi się na nim owocnik, czyli ten przyrośnięty do pnia grzyb. Jest to już zaawansowany stopień zakażenia drzewa, który świadczy o tym, że huba na dobre się w nim zadomowiła. Z reguły zaleca się usunięcie takiego drzewa, ale można spróbować przedłużyć mu życie, jednocześnie zapobiegając roznoszeniu się zarodników na inne drzewa.
Jakimi sposobami najlepiej usuwać hubę?
Na usunięcie huby nie ma skuteczniejszego sposobu niż odcięcie jej od pnia. Zobacz, jak zrobić to poprawnie.
- Odetnij nożykiem owocnik (czyli grzyb) od pnia.
- Drąż nożykiem tak długo aż dojdziesz do zdrowej tkanki – czasem wymaga to wycięcia sporej części pnia.
- Nasącz wyciętą „ranę” preparatem grzybobójczym, np. Topsinem M 500 SC albo Miedzianem 50 WP. Przygotuj z nich roztwór dwukrotnie silniejszy niż zalecenia producenta.
- Zabezpiecz wycięte miejsce maścią ogrodniczą z dodatkiem środka grzybobójczego. Jeśli nie masz takiej maści, do 1 litra farby emulsyjnej dodaj 20 ml któregoś z wyżej wymienionych preparatów. Taką pastą dokładnie posmaruj miejsce nacięcia.
- Odciętą hubę, a także całą otaczającą ją korę i fragmenty pnia spal, gdyż pozostawione na powietrzu dalej będą się rozsiewać.
Jak zapobiegać atakom huby?
Wiadomo, że zaatakowane drzewo jest już nie do uratowania, można podjąć jednak szereg działań, by ograniczyć ryzyko zaatakowania drzew hubą.
- Obserwuj swoje drzewa – rób dokładny przegląd szczególnie wiosną i wczesnym latem, gdyż zarodniki zaczynają się rozsiewać od sierpnia i trwa to do jesieni.
- Zabezpieczaj wszystkie uszkodzenia drzew – obserwuj, czy nie mają nadłamanych gałęzi (np. po wichurze), nie są nadgryzione przez zwierzęta albo nie mają pęknięć kory po mroźnej zimie. Jeśli zauważysz takie sytuacje, koniecznie i jak najszybciej oczyść „ranę” i zabezpiecz ją maścią ogrodniczą. Maść ogrodnicza stanowi mechaniczna barierę przed wnikaniem do drzewa grzybów i bakterii.
- Zadbaj o drzewa po cięciu – przycinanie drzewek owocowych czy iglaków to naturalny ogrodniczy proces. Żeby jednak przyniósł drzewom korzyść, trzeba je od razu po przycinaniu zabezpieczyć. Podobnie jak w przypadku uszkodzeń mechanicznych, jedynym skutecznym sposobem jest posmarowanie miejsc po cięciu maścią ogrodniczą.
- Usuwaj wszystkie odcięte od innych drzew huby – najlepiej paląc je. Ograniczysz w ten sposób rozsiewanie się zarodników na inne drzewa.
- Dbaj o ogólny stan drzew – podlewaj, nawoź, przycinaj. Drzewa zdrowe, silne i wypielęgnowane są mniej podatne na choroby i pasożyty.
Czytaj także: Jak przyśpieszyć kompostowanie? Zalety drożdży w kompoście i przepis na domową miksturę
Huba działa zabójczo na drzewa. Fot.123RF.com
Lecznicze właściwości huby
Huba działa zabójczo na drzewa i pod tym względem jest zmorą ogrodników i sadowników, ma jednak także drugie oblicze, znacznie bardziej pożyteczne. Są to ciekawe i dość szerokie właściwości lecznicze.
- Zawarta w niej piptamina działa odkażająco, wspomaga leczenie ran, przypominając działanie antybiotyku.
- Z owocników przygotowuje się herbatę i nalewkę – pomaga przy stanach zapalnych, problemach pokarmowych, pasożytach, a nawet wspomaganie wzmocnienie odporności.
- Huba zawiera fenyloetyloaminę, która wspomaga działanie uspokajające.
Trzeba pamiętać natomiast, żeby nie sporządzać herbat, wyciągów i napojów z huby na własną rękę – bezpieczniej jest kupić tego typu produkty w sklepie lub aptece. W żadnym razie nie należy też spożywać huby znalezionej w lesie czy ogrodzie.
Huba to nadrzewny grzyb, który atakując drzewa, w ciągu kilku lat doprowadza do ich obumarcia. Jest pasożytem, żywi się substancjami niezbędnymi do życia drzewom. Usunięcie huby nie jest trudne – natomiast trzeba to zrobić dokładnie. Drzewa nie da się już uratować, ale można przedłużyć jego żywot o kilka lat, a także zapobiec rozprzestrzenieniu się zarodników huby na inne jednostki.
Drzewa, które leczą - czyli jak działa terapia? na INTERIA.TV.