Spis treści:
- Dlaczego mączniak atakuje ogórki?
- Objawy mączniaka na ogórkach
- Oprysk z sody i goździków na mączniaka – przepis i zastosowanie
Dlaczego mączniak atakuje ogórki?
Mączniak prawdziwy dyniowatych (Podosphaera xanthii) należy do grupy grzybów pasożytniczych, które zasiedlają liście, ogonki, a czasem także łodygi roślin. Rozwija się bez potrzeby uszkodzenia tkanek – zarodniki kiełkują na powierzchni blaszki liściowej i czerpią składniki odżywcze bezpośrednio z soków komórkowych. Do infekcji wystarczą łagodne warunki pogodowe: temperatury rzędu 20–25°C i umiarkowana wilgotność, typowa dla letnich miesięcy w Polsce. Kolonie rosną szybko, wytwarzając miliony zarodników konidialnych, które są łatwo przenoszone przez wiatr.
Ogórki są szczególnie podatne na infekcję ze względu na cienką, miękką strukturę liści oraz wysoką zawartość wody i cukrów w tkankach, co sprzyja szybkiemu rozwojowi patogenu (objawy pojawiają się już po 3–5 dniach od zakażenia). Grzyb poraża również inne rośliny z rodziny dyniowatych, m.in. cukinię, kabaczki, melony i dynie, a w cieplejszych strefach klimatycznych także arbuzy i patisony. Szczególne ryzyko występuje w ogrodach przydomowych, gdzie zagęszczony sposób uprawy ogranicza cyrkulację powietrza. W tunelach foliowych pierwsze oznaki choroby notuje się już pod koniec maja, natomiast w uprawach gruntowych najwięcej zakażeń przypada na okres od połowy lipca do końca sierpnia.
Grzyb zimuje w glebie oraz na resztkach roślinnych, w tym na dziko rosnących chwastach z tej samej rodziny botanicznej, dlatego podstawowym środkiem zapobiegawczym jest płodozmian oraz dokładne usuwanie pozostałości po zbiorach. Zarodniki rozwijają się w cyklu kilku dni, a każda nagła zmiana pogody może uruchomić nową falę infekcji. Szczególnie sprzyjające warunki panują po chłodnych nocach, kiedy poranna rosa długo utrzymuje się na liściach.
Przeczytaj również: Mączniak prawdziwy: 4 domowe sposoby na zwalczanie. Ochronisz ogórki, pomidory i cukinię
Objawy mączniaka na ogórkach
Pierwsze oznaki porażenia ogórka przez mączniaka prawdziwego są trudne do zauważenia bez regularnych obserwacji. Zakażenie rozpoczyna się zwykle od niewielkich, okrągłych plam na dolnych, starszych liściach – ich powierzchnia wygląda, jakby posypano ją mąką. Nalot ma na początku odcień jasnoszary, ale z czasem staje się coraz bardziej zbity i przybiera intensywnie biały kolor. Tworzy wtedy charakterystyczną warstwę przypominającą filc, która pokrywa całe płaty blaszki liściowej. W miarę rozwoju choroby liście stopniowo tracą zdolność do fotosyntezy, co prowadzi do osłabienia rośliny i zahamowania jej wzrostu.
W kolejnym etapie liście zaczynają żółknąć, a wokół skupisk grzybni pojawiają się wyraźne obwódki martwej tkanki. Obszary między nerwami ulegają nekrozie, marszczą się, a po zaschnięciu łatwo się łamią i kruszą przy najmniejszym dotyku. Tak osłabione fragmenty rośliny przedwcześnie odpadają, co skutkuje odsłonięciem zawiązków owoców na pełne nasłonecznienie.
Zaawansowane porażenie mączniakiem obejmuje nie tylko liście, ale całą roślinę, która przyjmuje srebrzysty odcień, a jej łodygi ulegają zdrewnieniu. Nowe pędy nie rozwijają się prawidłowo – są krótkie, osłabione, z drobnymi, zdeformowanymi liśćmi i często nie wytwarzają kwiatów. Owoce, które zdążyły się zawiązać, wykazują zaburzenia wzrostu, a ich skórka nierównomiernie się wybarwia i traci jędrność.
Infekcja mączniakiem znacznie utrudnia fotosyntezę rośliny. Fot. BZH22 / Canva Pro
Oprysk z sody i goździków na mączniaka – przepis i zastosowanie
Mieszanka przygotowana na bazie sody oczyszczonej i goździków to jeden z najprostszych domowych środków ograniczających rozwój mączniaka prawdziwego. Jej skuteczność opiera się na dwóch mechanizmach: soda zmienia odczyn powierzchni liścia, utrudniając zarodnikom grzyba przetrwanie, natomiast goździki zawierają naturalne związki o działaniu antygrzybiczym, przede wszystkim eugenol. Dzięki temu środek ten sprawdza się jako rozwiązanie profilaktyczne oraz interwencyjne we wczesnym stadium choroby.
Przeczytaj również: Na co chorują ogórki gruntowe? Najczęstsze problemy w uprawie ogórków i zapobieganie
Wystarczy rozpuścić jedną łyżeczkę sody oczyszczonej w litrze letniej wody. Do roztworu należy dodać jedną łyżkę świeżo zmielonych goździków. Jeśli chcemy wykorzystać przyprawę w formie suchej, trzeba ją wcześniej zaparzyć w połowie szklanki wrzątku, odstawić na 15 minut i przecedzić. Można też użyć jednej łyżeczki olejku goździkowego. Na koniec do mieszanki dodaje się kilka kropli płynu do naczyń, który ułatwi przyleganie cieczy do powierzchni liści. Preparat należy zużyć w ciągu kilku godzin (przechowywany dłużej traci skuteczność).
Oprysk stosujemy raz na 5–7 dni, najlepiej wczesnym rankiem lub po zachodzie słońca, kiedy nie ma ryzyka poparzenia roślin i ciecz wolniej odparowuje. Płyn powinien dokładnie pokrywać obie strony liści. W warunkach dużej presji chorobowej zabieg warto połączyć z usunięciem porażonych fragmentów roślin i poprawą przewiewności uprawy. Jeśli mimo regularnych oprysków objawy choroby nie ustępują po trzech cyklach, należy sięgnąć po silniejsze fungicydy.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Najlepsze odmiany polskich ogórków gruntowych. Duże i zdrowe plony gwarantowane
Dlaczego ogórki nie kwitną i nie zawiązują owoców? Proste sposoby na pobudzenie ogórków do wzrostu
Profilaktyczny oprysk przeciwko zarazie ziemniaczanej na pomidorach. Przepis i stosowanie