Spis treści:
- Pomidory koktajlowe — charakterystyka
- Duże walory małych pomidorków
- Uprawa pomidorów koktajlowych
- Pomidor koktajlowy — sadzonki czy nasiona?
- Pomidorki koktajlowe w doniczce
- Czas na zbiory
- Choroby i szkodniki
Pomidory koktajlowe — charakterystyka
Choć pomidor pod względem kulinarnym uważany jest za warzywo, to jego owoc botanicznie zalicza się do jagód. Dziki przodek pomidora pochodzi z Ameryki Północnej i został udomowiony m.in. przez Azteków. Do Europy przybył wraz z Hiszpanami. Co ciekawe, początkowo uznawano go wyłącznie za roślinę ozdobną i leczniczą. Do Polski dotarł w XIX w., ale dopiero w XX w. uznano go za roślinę jadalną i zaczęto wykorzystywać w kuchni. Pomidory należą do jednych z najbardziej cenionych warzyw. W ich wnętrzu znajduje się prawdziwe bogactwo soli mineralnych i witamin, m.in. witaminy C.
Drobnoowocowa odmiana (Lycopersicon esculentum var. cerasiforme) obejmuje pomidory koktajlowe, pomidory cherry oraz cherry plum. Choć nie do końca poprawnie, zazwyczaj wszystkie te typy nazywane są koktajlowymi. Wśród pomidorów koktajlowych znajdują się rośliny o wiotkich pędach (wymagające podpory), sztywnołodygowe, karłowe. Mogą być uprawiane zarówno w gruncie, jak i w pojemnikach na tarasach lub balkonach. Ich owoce osiągają maksymalnie 3-4 cm średnicy i cechują się intensywną, apetyczną barwą, nie tylko czerwoną.
W zależności od odmiany mogą mieć kolor pomarańczowy, ciemnobrązowy, żółty (‘Orange Bourgoin’) lub zielony (‘Green en Grappe’). Mogą być okrągłe, w kształcie wiśni (pomidorki cherry) bądź śliwek (jak u odmiany cherry plum). Istnieją także odmiany posiadające owoce w kształcie gruszek (np. ‘Yellow Pearshaped’). Z tego względu pomidory drobnoowocowe wykorzystywane są nie tylko jako przekąski, ale również jako dekoracja różnego rodzaju potraw, ogrodów i tarasów.
Duże walory małych pomidorków
Smak pomidorów zależy w głównej mierze od ilości cukrów. Pomidor koktajlowy jest małym
i okrągłym odpowiednikiem odmiany wielkoowocowej, w związku z tym posiada więcej suchej masy oraz cukrów. Cukry mogą stanowić nawet 8% jego masy, czyli 2 razy więcej niż u “zwykłego” pomidora! Stąd bierze się ich bardziej wyrazisty i słodki smak. Z kolei aromat pomidorów uwarunkowany jest liczbą związków lotnych, na którą oddziałuje sposób uprawy, środowisko, moment zbiorów i sposób przechowywania.
Uprawa pomidorów koktajlowych
Pomidory koktajlowe lubią słoneczne, ciepłe i dość zaciszne stanowiska. W ogrodach dobrze czują się na wystawie południowej. Mogą być uprawiane w szklarniach, na otwartych grządkach lub pod foliowym tunelem. Natomiast w przypadku tarasów bądź balkonów zalecane są dla nich te skierowane na zachód lub południowy wschód. Gleba powinna być żyzna, wilgotna, lekka i bogata w składniki pokarmowe. Jej pH powinno wynosić pomiędzy 5,5 a 6,5. Do ich uprawy możesz użyć gotowych, dedykowanych podłoży. Możesz również wymieszać torf z ziemią ogrodową, piaskiem i kompostem. Optymalna temperatura dla ich wzrostu wynosi najczęściej powyżej 20ºC.
Pomidor koktajlowy — sadzonki czy nasiona?
Uprawę miniaturowych pomidorów zwykle rozpoczyna się od wysiania nasion do skrzynek z ziemią torfową. Powinno się to odbyć pomiędzy początkiem marca a końcem kwietnia. Skrzynki z nasionami dobrze jest przechowywać je w ciepłym i jasnym pomieszczeniu o dość dużej wilgotności (w mieszkaniu lub szklarni). Należy je również regularnie podlewać. Kiełki można 2-3 razy pikować. Kiedy sadzonki mają uformowane liście, trzeba przesadzić je do większych donic. Wystawienie pomidorków na balkon lub wysadzenie do gruntu może odbyć się najwcześniej w drugiej połowie maja. Alternatywą dla tego dość długiego procesu jest zakup gotowych sadzonek w sprawdzonym sklepie ogrodniczym.
Pomidory koktajlowe w doniczce należy często podlewać Fot. 123RF/PICSELPomidorki koktajlowe w doniczce
Uprawa balkonowa wymaga nieco więcej wysiłku niż gruntowa. Pomidor koktajlowy w doniczce wymaga częstszego podlewania (nawet codziennie) i regularnego zasilania nawozami, najlepiej organicznymi bądź mineralnymi. Dobrze jest wybrać dla niego pojemniki w jasnych kolorach, gdyż ciemne bardzo szybko się nagrzewają. Zadbaj też o to, aby donice miały minimum 40 cm długości, 20-25 cm głębokości oraz otwory odpływowe na dnie. W sklepach dostępne są także dedykowane donice do uprawy pomidorów. Pamiętaj, że w standardowej wielkości donicach zmieści się 1-2 rośliny. Jeśli masz już przygotowaną doniczkę z sadzonkami, przydadzą Ci się także podpory do pomidorów, zwłaszcza w przypadku odmian wiotkich, takich jak na przykład ‘Koralik’. Możesz do nich przywiązywać rosnącą roślinę i tym samym uchronić ją przed złamaniem.
Polecane odmiany do uprawy na balkonie to m.in.:
- 'Venus'
- 'Pinokio'
- 'Koralik'
- 'Balconi Red'
- 'Awizo F2'
- ‘Cerise Czereśniowy’
Pomidorki koktajlowe w ogrodzie
Zanim przystąpisz do umieszczenia sadzonek w ogrodzie, należy dobrze przygotować przeznaczone dla nich miejsce już jesienią (tj. przekopać). Pamiętaj, aby nie sadzić ich w tych samych miejscach częściej niż co 3-4 lata! Podłoże dobrze jest wymieszać z nawozem organicznym. Pomidorki koktajlowe powinny być wysadzane w rzędach co 40-60 cm. Będą dobrze rosnąć w sąsiedztwie nasturcji, aksamitka, czosnku, cebuli lub sałaty.
W ogrodzie sprawdzą się takie odmiany jak:
- 'Mirabell'
- 'Gartenperle'
- 'Radana'
- ‘Cherola’
- ‘Sweetbaby’
- 'Sungold'
Czas na zbiory
Nie możesz doczekać się już swoich małych pyszności? W przypadku pomidorów koktajlowych, niezależnie od tego, czy uprawiasz je na balkonie, czy w ogrodzie, zbiory prowadzone są w okresie pomiędzy lipcem a wrześniem. Jeśli nie zjesz ich od razu, twarde pomidory możesz przechowywać w nawet do 2 tygodni.
Pielęgnacja pomidorków koktajlowych — podlewanie, formowanie i nawożenie
Pomidorki koktajlowe nie znoszą suszy, ale nie lubią też nadmiernego zalewania. Podlewaj je wtedy, gdy podłoże lekko przeschnie, rano lub wieczorem — najlepiej co drugi dzień. Musisz uważać, aby nie zamoczyć owoców i liści, ponieważ mogą zgnić. Jeśli chodzi o nawożenie, dobrze jest zasilać je nawozami specjalistycznymi lub naturalnymi co około 2 tygodnie. W przypadku niedoborów można zastosować także nawożenie dolistne. Ważną czynnością w przypadku pomidorów jest również ich formowanie. Pomidorów koktajlowych, w przeciwieństwie do wielkoowocowych odmian, nie trzeba jednak przycinać. Wystarczy systematycznie uszczykiwać pędy boczne i usuwać dolne liście.
Choroby i szkodniki
Pomidory mogą zostać porażone:
- zarazą ziemniaczaną,
- wirusami mozaiki pomidorów,
- mozaiki ogórków,
- bakteryjną plamistością liści
- bakteriami rakowymi pomidora
Niebezpieczne są dla nich również szkodniki, takie jak mączlik szklarniowy, mątwik ziemniaczany, mątwik pomidorowy oraz mszyce. Pomidory koktajlowe uprawiane są zazwyczaj w niewielkiej ilości, dlatego warto stosować ekologiczne metody walki ze szkodnikami. Pomocne mogą okazać się preparaty ze skrzypu czy pokrzywy. Jeśli jednak zawiodą, możesz użyć środków chemicznych, oczywiście zachowując okres ochrony.