Z artykułu dowiesz się:
- Właściwości czosnku
- Domowe preparaty z czosnku
- Czosnek do roślin doniczkowych
- Kiedy najlepiej stosować preparaty z czosnku?
Charakterystyka i właściwości czosnku
Czosnek pospolity należy do rodziny amarylkowatych (łac. Amaryllidaceae). Jest dwuroczną byliną stosowaną od wieków jako warzywo przyprawowe i preparat leczniczy. Część nadziemna czosnku to delikatna, długa łodyga z liśćmi, zakończona dekoracyjną kulą kwiatową. Asymilujące, ciemno-zielone liście są długie i bardzo wąskie. Główną częścią rośliny jest kłącze. Wyposażone w krótkie i delikatne korzenie przybyszowe, które są dłuższe jedynie w fazie wzrostu.
Każda część rośliny zawiera składniki odżywcze i mineralne oraz witaminy, jednak to w ząbkach kłącza jest ich najwięcej. Oprócz witamin z grupy B znajdują się tu również witaminy A, C oraz PP. Ponadto w ząbkach czosnku można znaleźć między innymi duże ilości magnezu, fosforu, żelaza, czy też sodu. Tym, co ma zbawienny wpływ na kondycję innych roślin, jest zawarty w czosnku olejek lotny o niezwykle interesującym składzie. Przede wszystkim można w nim znaleźć:
- allinę, która po roztarciu ząbka zmienia się w bakteriobójczą allicynę,
- salicynę, która działa przeciwzapalnie,
- amoniak pomocny w zwalczaniu szkodników,
- trójsiarczki alkilowe i metylowe o właściwościach antybiotycznych.
Poziom stężenia dobroczynnych olejków lotnych w ząbkach rośliny waha się w zależności od odmiany i warunków, w jakich uprawiany był czosnek.
Domowe preparaty z czosnku
Niewiele ekologicznych środków ochrony jest tak skutecznych, jak preparaty z czosnku. Do jakich roślin domowych możesz je wykorzystać? Każdy z nich ma określone przeznaczenie, a w ich skład zazwyczaj wchodzą woda i czosnek. Do roślin doniczkowych najwygodniej stosować oprysk, zależy to jednak od konkretnej sytuacji.
Wywar z czosnku na choroby bakteryjne i grzybowe. Jeśli na roślinach domowych lub też ogrodowych zauważysz pierwsze objawy chorób bakteryjnych lub grzybowych, musisz działać szybko. Wywar czosnkowy skutecznie powstrzymuje takie choroby jak:
- bakteryjna kanciasta plamistość ogórka,
- bakterioza obwódkowa fasoli,
- fytoftoroza atakująca system korzeniowy papryki, pomidorów, roślin wrzosowatych i popularnych żywotników.
Wywar stosuj co 4 do 5 dni, aż do ustąpienia objawów. Jak go wykonać? Rozgnieć lub drobno pokrój 10 nieobranych ząbków czosnku, a następnie gotuj je w 2 l wody przez 30 minut. Po tym czasie przelej wywar przez sitko i rozcieńcz go z wodą w proporcji 1 do 10. Wywar wykorzystuje się w formie oprysku oraz do podlewania roślin.
Preparat warto stosować również prewencyjnie, ponieważ w postaci wywaru czosnek na szkodniki i choroby roślin doniczkowych i ogrodowych zadziała hamująco. Od momentu przygotowania wywar możesz przechowywać przez około 2 miesiące.
Gnojówka z czosnku na wzmocnienie korzeni. Preparat tego rodzaju warto stosować przede wszystkim prewencyjnie, chociaż jest to również doskonały sposób na pozbycie się połyśnicy marchwianki. Podlewając rośliny gnojówką, zapobiegasz przede wszystkim chorobom grzybowym i odkażasz podłoże. Bardzo dobrze wpływa między innymi na systemy korzeniowe:
- malin,
- truskawek,
- porzeczek,
- pomidorów,
- buraków,
- róż.
Przepis na gnojówkę jest prosty, jednak na efekt musisz poczekać nawet 2 tygodnie. Około 200 g nieobranych ząbków czosnku wraz z liśćmi zalej 10 l wody i odstaw, aż sfermentują. Po tym czasie zacznij podlewać rośliny rozcieńczonym preparatem, np. w proporcji 1 do 3. W przypadku wystąpienia połyśnicy marchwianki możesz podlać roślinę nierozcieńczoną gnojówką. Przy regularnym podlewaniu roślin gnojówką nie istnieje ryzyko przeterminowania się preparatu.
Wyciąg z czosnku na mszyce. Ten preparat doskonale radzi sobie z najpopularniejszymi szkodnikami. Stosując go w odpowiedni sposób, możesz pozbyć się nie tylko mszyc, ale też przędziorków i mączlików. Ponadto działa wspomagająco w walce z chorobami bakteryjnymi i grzybowymi, jednak delikatniej niż wywar. Aby przygotować wyciąg, weź ok 200 g nieobranych ząbków czosnku i zalej je 10 l wody. Wymieszaj i odstaw na dobę. Po 24 h przecedź powstały płyn i przelej do butelki opryskiwacza. Pamiętaj, że wyciąg jest środkiem skutecznym, ale nietrwałym, dlatego musisz go wykorzystać od razu po przygotowaniu. Nie ma potrzeby, abyś go rozcieńczał.
Przeczytaj również: 11 naturalnych nawozów dla roślin domowych. Jak zrobić eko nawóz?
Domową odżywkę dla naszych roślin można wykonać także sadzodzielnie. Fot. 123RF/PICSEL
Czosnek do roślin doniczkowych. Zastosowanie ząbków
Stosując czosnek w formie jednego z opisanych preparatów, masz szansę na pozbycie się chorób i szkodników już po kilku opryskach. Oczywiście tylko wtedy, gdy zaczniesz działać szybko i będziesz to robił regularnie. Jeżeli jednak chcesz zadziałać jeszcze skuteczniej, użyj czosnku w inny sposób.
- Obrane i ponacinane ząbki czosnku włóż do doniczki storczyka, dzięki czemu ochronisz go przed pojawieniem się chorób grzybowych i bakteryjnych. W ten sposób zapobiegniesz również pojawieniu się szkodników.
- Podczas sadzenia poziomek pnących w doniczkach, warto do każdej włożyć czosnek w ilości 2-3 ząbków. Czosnek rosnący razem z poziomką sprawi, że nie będzie ona narażona na pleśnienie. Dzięki allelopatii można tak zadziałać również na inne rośliny doniczkowe, jak truskawki pnące, pomidory z drobnymi owocami i wiele innych. Możesz zastosować nasadzenia czosnku również w ogródku, pamiętaj jednak, że im więcej roślin chcesz ochronić, tym więcej czosnku musisz posadzić obok.
Pamiętaj również, że mimo swoich właściwości, czosnek nie będzie rósł wszędzie tak samo dobrze. Jeśli posadzisz go w sąsiedztwie takich roślin, jak fasola, groch czy kapusta, jego rozwój będzie nienaturalnie wolny, może słabo zawiązywać kwiaty i mieć znacznie mniej drogocennych składników w kłączach. Ponadto będzie on narażony na szkodniki i choroby atakujące rośliny kapustne, ponieważ jest na nie mniej odporny.
Kiedy najlepiej stosować preparaty z czosnku?
Pamiętaj, że w przypadku używania naturalnych preparatów zwalczających choroby i szkodniki liczy się moment, w którym zaczniesz działać. Jeśli objawy na roślinach są już bardzo widoczne, może się okazać, że jedynym rozsądnym posunięciem będzie wykorzystanie gotowego środka, lub też pozbycie się rośliny. Zwracaj też uwagę, czy objawy pojawiające się na jednej roślinie nie zaczynają się pokazywać na sąsiadujących okazach, nawet jeśli należą do innych rodzin. W miarę możliwości staraj się odseparować od siebie jednostki chore i zdrowe. Uważność i szybkość działania są najważniejsze.
Istnieją też rośliny, które bardzo źle reagują na chemiczne środki ochrony roślin. W takiej sytuacji spróbuj zastosować czosnek. Do roślin doniczkowych warto używać preparatów ekologicznych, ze względu na mniejszą agresywność działania zarówno wobec rośliny, jak i wobec domowników. Każdą sytuację należy traktować indywidualnie ze względu na zróżnicowane potrzeby roślin i różne typy atakujących je chorób i szkodników. Stosując bezpieczne preparaty z czosnku, ograniczasz niekorzystny wpływ na środowisko, a więc i na swoje zdrowie.
Przeczytaj również: Jak wykorzystać czarny pieprz do prania?
