Spis treści:
- Jak wygląda mniszek lekarski a jak mlecz polny?
- Mniszek lekarski a mlecz polny – najważniejsze różnice
- Mniszek lekarski – właściwości zdrowotne
- Co zrobić z mniszka lekarskiego?
- Czy można zatruć się mleczem?
Jak wygląda mniszek lekarski a jak mlecz polny?
Mniszek lekarski to roślina wieloletnia, która dorasta do 10-30 cm. Pochodzi pierwotnie z zachodniej Azji i Europy, ale na skutek działań człowieka został rozprzestrzeniony na całą półkulę północną. Oto cechy charakterystyczne tej rośliny:
- Kwiaty – z rozety rośliny wyrasta zazwyczaj kilka szypułek kwiatostanowych, na których szczycie rozwijają się pojedyncze koszyczki. Każda łodyga kwiatowa tej rośliny jest bezlistną oraz pustą w środku rurką. Natomiast koszyczki widoczne na szczycie są płaskie albo wypukłe i składają się z około 150 pojedynczych kwiatów. Płatki kwiatów języczkowych są jasnożółte lub złocistożółte, a czasem pomarańczowożółte. Kwiaty pojawiają się od kwietnia do maja.
- Liście – wyrastają z przyziemnej rozety i osiągają długość do 40 cm. Ich blaszka jest podłużna, owalna lub lancetowata. Starsze liście mniszka lekarskiego mają głębsze wcięcia niż te młode. Co więcej, również te rośliny, które rozwijają się w pełnym słońcu, będą miały liście z głębokimi wcięciami.
- Owoce – w przypadku mniszka lekarskiego są to niełupki o długości 3-5 mm w kolorze słomkowym, brązowym, czerwonawym lub szarym. Na szczycie owoc zakończony jest długim, cienkim wyrostkiem, który jest prawie 3 razy dłuższy od owocu i wyrasta z niego biały puch. W momencie, gdy liście okrywy się odchylają, powstaje puszysta kula dmuchawca.
Natomiast mlecz polny jest byliną, która dorasta od 40 do 150 cm wysokości. To pospolity chwast, który można spotkać na łąkach, polach oraz w ogrodach. Tym, co wyróżnia tę roślinę, są:
- Kwiaty – mlecz polny ma pojedyncze, żółte kwiatki zebrane w koszyczki o średnicy 4-5 cm. Kilka takich koszyczków tworzy na łodydze podbaldach, który w nocy oraz przy złej pogodzie się zamyka. Mlecze zakwitają od lipca do sierpnia.
- Liście – mlecz ma je ustawione na łodydze naprzemianlegle. Blaszka liściowa jest powcinana, na brzegach kolczasto ząbkowana. Liście mają często sinawy kolor.
- Owoce – owocem jest niełupka w kolorze ciemnobrunatnym, która na końcu ma wianuszek prostych włosków.
Mniszek lekarski a mlecz polny – najważniejsze różnice
Jest kilka istotnych różnic, które sprawiają, że łatwiej nam rozpoznać czy mamy do czynienia z mniszkiem lekarskim, czy z mleczem polnym. Wśród najważniejszych różnic wymienia się:
- rozetę liści,
- głęboko powcinane liście,
- brak owłosienia na mniszku lekarskim,
- na łodydze mniszka jest tylko jeden koszyczek,
- mniszek lekarski kwitnie pod koniec kwietnia,
- mniszek wydziela biały, mleczny sok;
- nasiona mniszka lekarskiego tworzą kuliste dmuchawce.
Poza mleczem polnym istnieje również kilka innych rodzajów roślin, które łatwo pomylić z mniszkiem. Należą do nich m.in.: pępawa, kozibród, brodawnik i prosienicznik.
Przeczytaj również: Jak pozbyć się mleczy z trawnika? Kup w spożywczym za 2 zł i podsyp chwasty
Mlecz na trawniku to zmora właścicieli ogrodów. Fot.123RF.com
Mniszek lekarski – właściwości zdrowotne
Mniszek lekarski może być w zasadzie w całości wykorzystywany, ponieważ cenne składniki zawiera zarówno korzeń, jak i ziele oraz kwiaty. Roślina posiada istotne właściwości zdrowotne i potrafi oddziaływać niezwykle wszechstronnie na nasz organizm, ponieważ mniszek m.in.:
- działa moczopędnie – mniszek często stosowany jest w przypadku obrzęków lub chorób nerek. Stosuje się go również podczas leczenia dna moczanowej lub otyłości;
- działa przeciwcukrzycowo – wspomaga regulację gospodarki węglowodanowej i spowalnia wchłanianie cukru. Co więcej, skutecznie obniża indeks glikemiczny potraw;
- pomaga w chorobach skóry – mniszek lekarski świetnie działa na kurzajki i brodawki, dzięki specyficznemu mleku, które widoczne jest po złamaniu łodygi;
- wspomaga odporność – zaleca się go szczególnie w okresach rekonwalescencji, a także u osób starszych;
- poprawia trawienie – mniszek lekarski wpływa na zwiększenie wydzielania soku żołądkowego i zapobiega zastojom żółci. Z tego powodu zalecane jest jego stosowanie w przypadku kamicy żółciowej oraz przy niedoborach soków żołądkowych;
- reguluje cykle miesiączkowe i pracę jajników – mniszek ma takie działanie dzięki zawartych w nim flawonoidom i kwasie foliowym.
Co więcej, mniszek lekarski często używany jest także jako składnik kosmetyków do włosów. Ma on pobudzać włosy do wzrostu, wzmacniać cebulki, a także przyspieszać regenerację skóry głowy. Dodatkowo zmniejsza on łupież i wykazuje działanie przeciwzapalne oraz redukujące przetłuszczanie się włosów.
Co zrobić z mniszka lekarskiego?
Najczęściej z mniszka lekarskiego robi się syrop, określany również miodem z mniszka. Jest to wyrób niezwykle bogaty w cenne dla zdrowia składniki, witaminy oraz minerały. W składzie syropu z mniszka lekarskiego można znaleźć też kwasy polifenolowe i flawonoidy, garbniki oraz kwas krzemowy. Syrop to produkt o działaniu przeciwzapalnym i przeciwwirusowym. Bardzo często stosowany jest w przypadku bólu gardła i kaszlu. Doskonale sprawdzi się także jako lek na dolegliwości żołądkowe i na infekcje skórne.
Oprócz tego z liści mniszka lekarskiego można przyrządzać sałatkę wiosenną, a młode liście rośliny, często dodawane są jako przyprawa do zup i sosów. Dodatkowo z płatków kwiatowych mniszka z dodatkiem cytryny i cukru uzyskuje się wino kwiatowe o charakterystycznym miodowo-ziołowym bukiecie. Swoje zastosowanie znajduje także korzeń mniszka, który wraz z korzeniem łopianu jest składnikiem tradycyjnego napoju, popularnego w Wielkiej Brytanii. Poza tymi zastosowaniami mniszka lekarskiego najczęściej robi się z niego:
- napar z korzenia i ziela,
- odwar z korzenia,
- napar z kwiatów,
- wino z korzeni,
- sok ze świeżych liści i korzeni,
- okłady,
- kompresy,
- kąpiele.
Czy można zatruć się mleczem?
Mlecz polny jest trujący i szczególnie szkodliwy jest dla bydła. Wynika to ze znajdujących się w nim alkaloidów i związku goryczowego.
Niestety bywa często mylony z mniszkiem lekarskim, więc należy zachować ostrożność przy zbieraniu tej rośliny.
Przeczytaj również: Gnojówka z mniszka lekarskiego. Niezastąpiona do nawożenia porzeczki, truskawek, borówki amerykańskiej i pomidorów
Gnojówka z mniszka lekarskiego to bardzo cenny nawóz naturalny. Fot.123RF.com
Roślinne złoto, które warto znać. Rośnie w wielu miejscach na INTERIA.TV.