Spis treści:
- Jakie właściwości ma pszenica?
- Nawóz z pszenicy do ogórków i pomidorów
- Jak stosować nawóz z pszenicy na wzmocnienie warzyw?
Jakie właściwości ma pszenica?
Ziarna pszenicy zawierają azot, fosfor, potas, żelazo, mangan, cynk oraz witaminy z grupy B, w tym tiaminę, ryboflawinę i niacynę, które odgrywają kluczową rolę w procesach metabolicznych. Te składniki, zamknięte w skromnych ziarnach, stają się łatwo przyswajalnym paliwem dla warzyw, wspierając ich wzrost i odporność. Jednak kiedy poddamy pszenicę procesowi fermentacji z udziałem drożdży Saccharomyces cerevisiae lub bakterii Lactobacillus plantarum, jej właściwości ulegają znacznemu wzbogaceniu. Badania przeprowadzone w 2022 roku (opublikowane w czasopiśmie Foods), pokazują, że fermentacja kiełków pszenicznych w optymalnych warunkach – pH około 6 i czasie trwania 48 godzin – prowadzi do znacznego wzrostu zawartości związków bioaktywnych. Poziom fenoli, silnych przeciwutleniaczy, oraz aminokwasu GABA (kwasu gamma-aminomasłowego), który wspiera odporność roślin na stres, może wzrosnąć nawet kilkukrotnie.
Fermentacja z udziałem drożdży to proces, który można porównać do ogrodniczej magii. Drożdże Saccharomyces cerevisiae (drożdże piekarskie) wzbogacają właściwości pszenicy, ale także działają bezpośrednio na rośliny, stymulując ich wzrost i plonowanie. Badania z 2011, dostępne na platformie ResearchGate, dotyczące wpływu drożdży na ogórki, wykazały, że aplikacja drożdży zwiększa powierzchnię liści, zawartość chlorofilu oraz ogólną siłę pędów, co przekłada się na wyższe plony i lepszą jakość owoców. W uprawie szklarniowej połączenie drożdży z humusem w stężeniach od 1 do 4 g/l potęguje efekty, zwiększając zarówno liczbę, jak i rozmiar owoców, co potwierdzają badania opublikowane w Journal of Horticultural Plants Research. Te właściwości sprawiają, że fermentowana pszenica z drożdżami jest cennym narzędziem w rękach ogrodników, którzy dążą do zrównoważonego i efektywnego rolnictwa.
Niektóre gatunki drożdży, m.in. Debaryomyces hansenii czy Hansenula polymorpha, idą o krok dalej, aktywując w roślinach mechanizmy adaptacyjne. Badanie z 2021 roku ujawniło, że drożdże te wywołują w ogórkach reakcje biochemiczne podobne do tych, które zachodzą w warunkach niedoboru żelaza. Stymulują one aktywność reduktaz żelaza i rozwój włośników korzeniowych, czyli mikroskopijnych struktur odpowiedzialnych za pobieranie składników odżywczych. Dzięki temu rośliny lepiej radzą sobie na trudnych, wapiennych glebach, gdzie dostępność żelaza jest ograniczona. To odkrycie otwiera nowe perspektywy dla rolnictwa w regionach o ubogich lub problematycznych podłożach.
Przeczytaj również: Najlepszy nawóz do warzyw, szczególnie wzmacnia ogórki i pomidory
Nawóz z pszenicy do ogórków i pomidorów
Nawóz z fermentowanej pszenicy i drożdży dostarcza roślinom szerokiego spektrum składników odżywczych, fitohormonów i mikroorganizmów, które wspierają zdrowie gleby i wzmacniają rośliny. Proces fermentacji uwalnia z pszenicy azot, fosfor, potas, wapń, żelazo, cynk i mangan w łatwo przyswajalnej formie. Fermentacja wzbogaca również nawóz o witaminy z grupy B, które zwiększają odporność roślin na suszę i ekstremalne temperatury.
Składniki:
- 1 kg pszenicy (całe ziarna lub zmielone),
- 50 g drożdży piekarskich,
- 2 łyżki cukru,
- 500 ml ciepłej wody (do aktywacji drożdży),
- 10 litrów ciepłej wody (do fermentacji).
Instrukcja przygotowania:
- Użyj młynka, aby rozdrobnić ziarna pszenicy. Jeśli nie masz młynka, możesz rozgnieść ziarna młotkiem. Rozdrobnienie przyspiesza proces fermentacji.
- W 500 ml ciepłej wody (o temperaturze ok. 30-35°C) rozpuść 50 g drożdży piekarskich i 2 łyżki cukru. Mieszaj, aż drożdże się rozpuszczą, i odstaw na 10-15 minut, aby drożdże się aktywowały (powinna pojawić się piana).
- Przełóż zmieloną pszenicę do 10-litrowego pojemnika. Wlej aktywowane drożdże i dopełnij pojemnik ciepłą wodą (ok. 10 litrów).
- Przykryj pojemnik pokrywką (nie zamykaj hermetycznie, aby umożliwić wymianę gazów). Pozostaw w słonecznym miejscu na 2-3 dni, mieszając od czasu do czasu. Nawóz jest gotowy, gdy pojawi się intensywny, charakterystyczny zapach.
- Po fermentacji rozcieńcz nawóz w proporcji 1 litr nawozu na 9 litrów wody. Dobrze wymieszaj.
Drożdże w nawozie pełnią rolę katalizatora, przyspieszając procesy biologiczne w glebie i roślinach. Produkują fitohormony, takie jak auksyny i gibbereliny, które stymulują kwitnienie, zawiązywanie owoców oraz ogólny wigor roślin. Warzywa nawożone fermentowaną pszenicą z drożdżami cechują się intensywniejszym smakiem, żywszym kolorem i dłuższą trwałością. Co więcej, drożdżowa mikroflora wspiera rozwój pożytecznych mikroorganizmów w glebie, które poprawiają jej strukturę, zwiększają zdolność do magazynowania wody i przeciwdziałają szkodliwym grzybom, takim jak te wywołujące choroby korzeni.
Nawóz z pszenicy i drożdży bardzo dobrze sprawdza się do ogórków. Fot. Ludmiła Lichtenarska/123RF.com
Jak stosować nawóz z pszenicy na wzmocnienie warzyw?
Nawóz z fermentowanej pszenicy jest niezwykle uniwersalny, dlatego możemy stosować zarówno poprzez podlewanie, jak i zraszanie liści, w zależności od potrzeb roślin. Jednak zanim go użyjemy, musimy go odpowiednio rozcieńczyć. Standardowa proporcja to 1 litr gotowego wyciągu na 9 litrów wody.
- Pomidory: podlewaj każdy krzak 1 litrem rozcieńczonego roztworu co 14 dni. Nawóz wspiera rozwój silnych pędów, zwiększa liczbę i jakość owoców oraz poprawia ich smak i trwałość. Aplikuj go wieczorem, aby zminimalizować parowanie i umożliwić roślinom efektywną absorpcję składników odżywczych. Zraszanie liści pomidorów delikatną mgiełką roztworu (w tej samej proporcji) może dodatkowo wspomóc wchłanianie mikroelementów, szczególnie w okresach intensywnego wzrostu.
- Ogórki: stosuj 0,5 litra roztworu na roślinę co dwa tygodnie. Nawóz zwiększa powierzchnię liści, zawartość chlorofilu i odporność na stres wodny, co przekłada się na obfite plony i lepsze zawiązywanie owoców.
- Papryka: podobnie jak w przypadku ogórków, stosuj 0,5 litra roztworu na roślinę co 14 dni. Papryka reaguje na nawóz zwiększoną produkcją owoców o intensywniejszym kolorze i smaku, a także lepszą odpornością na choroby grzybowe, dzięki wsparciu mikroflory glebowej.
- Inne warzywa i rośliny: nawóz jest skuteczny także dla buraków, ziół (np. bazylia, pietruszka), cukinii, dyni, a nawet kwiatów doniczkowych. W przypadku warzyw korzeniowych stosuj 0,5 litra roztworu na roślinę, koncentrując się na podlewaniu gleby, aby wspierać rozwój korzeni. Do ziół i roślin doniczkowych wystarczą mniejsze dawki – około 0,2-0,3 litra roztworu na doniczkę co 2-3 tygodnie.
Nawóz będzie efektywny, jeśli będziemy podlewać nim rośliny wieczorem, gdy temperatura spada, a parowanie jest ograniczone. Liście rośliny możemy zraszać przy użyciu spryskiwacza z drobną mgiełką – w ten sposób unikniemy nadmiernego zmoczenia, które mogłoby prowadzić do rozwoju chorób grzybowych. Nie powinniśmy również przekraczać zalecanych dawek, ponieważ nadmiar drożdży może zaburzyć równowagę w glebie, faworyzując wzrost wegetatywny (liście i pędy) kosztem owocowania.
Źródła: deccoria.pl, ResearchGate, MDPI
Przeczytaj również:
Jak zapobiegać pojawieniu się stonki ziemniaczanej?
Domowy nawóz do warzyw. Stymulator wzrostu i owocowania
Jak zapylać ogórki w szklarni i pod folią? Najlepsze sposoby