Spis treści:
- Papryczka chili – charakterystyka
- Odmiany papryczki chili
- Uprawa papryczki chili
- Papryczka chili – właściwości
- Uprawa papryczki chili – warto wiedzieć
Papryczka chili – charakterystyka
Papryka chili, znana też jako chilli lub po prostu jako papryka ostra, to ogólna nazwa różnych gatunków i odmian papryki, które łączy ostry smak. Odpowiada za niego kapsaicyna, czyli organiczny związek chemiczny, rozgrzewający skórę i błony śluzowe. Większość papryczek chili pochodzi od papryki rocznej (Capsicum annuum).
Papryki tego typu można uprawiać zarówno w celach spożywczych, jak i ozdobnych. Wszystkie należą do rodziny psiankowatych. Papryczka chili może być uprawiana zarówno w ogrodzie, bezpośrednio w gruncie, jak i w doniczkach, na przykład na tarasie czy na balkonie.
Odmiany papryczki chili
Ostra papryczka chili dostępna jest w wielu odmianach. Jedną z najpopularniejszych jest peperoni – podłużna, w smaku zarówno ostra, jak i lekko słodkawa, stanowiąca idealny dodatek między innymi do pizzy. Wśród popularnych odmian warto wymienić także:
- Jalapeño – ten rodzaj papryki ma niewielkie owoce, o zwykle zielonej barwie i dużej ostrości, których pikantny smak łagodnieje w czasie gotowania.
- Cayenne – jedna z najpopularniejszych odmian papryki, z której pozyskuje się pieprz kajeński. Posiada charakterystyczne, mocno wydłużone owoce o ostrych czubkach, w intensywnie czerwonym kolorze.
- Habanero – jedna z najbardziej pikantnych i ostrych w smaku papryk, uprawiana głównie na Półwyspie Jukatan w Meksyku i na Karaibach.
- Piri-Piri – odmiana papryki rocznej, uprawiana głównie w Afryce i Ameryce Południowej. Nazwa „piri-piri” została wymyślona przez Portugalczyków.
Uprawa papryczki chili
Ostre papryczki najlepiej rosną w domowych warunkach lub w szklarniach. Wszystko dlatego, że potrzebują miejsc nasłonecznionych i ciepłych. Niektóre odmiany świetnie sobie jednak poradzą, gdy zostaną posadzone bezpośrednio w gruncie. Do takich odmian należy między innymi jalapeño. Co ciekawe, uprawa papryczki chili nie jest szczególnie trudna. Wystarczy tylko zapewnić jej odpowiednie warunki do zdrowego rozwoju. Czego potrzebuje?
- Siew: Nasiona papryczki chili wysiewa się do skrzynek czy małych doniczek od połowy lutego do połowy marca. Można je wcześniej moczyć przez dobę, przyspieszając tym samym kiełkowanie. Wysiewamy po 2-3 sztuki w punkcie, a w czasie kiełkowania utrzymujemy temperaturę 20-26 stopni Celsjusza. Gdy roślinki podrosną, osiągając po 2-3 liście, należy je przepikować do większych doniczek.
- Sadzenie: W Polsce papryczki chili uprawia się przede wszystkim z rozsady, przy czym możemy je przygotować samodzielnie lub kupić w postaci gotowej. Do docelowego miejsca sadzonki można wsadzić dopiero w połowie maja, a nawet na początku czerwca. Przed posadzeniem trzeba je też zahartować.
- Ziemia: Papryka ostra preferuje ziemie próchnicze, przewiewne, najlepiej o lekko kwaśnym odczynie (pH 6-6,5). Istotna jest także wilgotność podłoża, ponieważ roślina ma duże wymagania wodne.
- Stanowisko: Papryczki chili potrzebują miejsca ciepłego i osłoniętego od wiatru. Mają wysokie wymagania cieplne, a jeśli podczas kwitnienia i zawiązywania owoców temperatura spadnie poniżej 15 stopni Celsjusza, roślina zrzuci kwiaty i zawiązki owoców. Stanowisko powinno być też dobrze nasłonecznione. Przed intensywnym, bezpośrednim słońcem trzeba chronić jedynie młode rośliny.
- Podlewanie: Papryczka chili wymaga regularnego podlewania. Jej podłoże powinno być stale umiarkowanie wilgotne. W okresie wzrostu siewek, a także kwitnienia i owocowania wymagania wodne rośliny rosną. Jeśli uprawiamy ostrą paprykę w doniczkach, powinniśmy wykonać w nich otwory i zadbać o warstwę drenażu. Korzenie przelanych roślin szybko bowiem zgniją.
- Nawożenie: Papryczka chili ma duże wymagania pokarmowe. Należy ją regularnie nawozić – raz na tydzień lub raz na 2 tygodnie. Można stosować na przykład biohumus.
- Przycinanie: Ważnym zabiegiem jest uszczykiwanie wierzchołków roślin, co pobudzi je do krzewienia się i kwitnienia. Specjaliści radzą też usuwać pierwszy kwiat, co może pomóc zwiększyć plon.
- Kwitnienie: Uprawa papryczki chili w domu powoduje, że kwiaty rośliny musimy zapylić ręcznie. Wykorzystajmy do tego miękki pędzelek, przenosząc nim pyłek z pręcików na słupek. Papryka ostra uprawiana w gruncie czy na balkonie zostanie zapylona przez owady. Jeśli wysiejemy nasiona wczesną wiosną, roślina zacznie kwitnąć już latem.
- Owocowanie: Papryczka chili owocuje mniej więcej od sierpnia do pierwszych przymrozków.
- Zbiory: Termin zbioru papryczki chili uzależniony jest od konkretnej odmiany. Zwykle zbiory prowadzone są od sierpnia do października. Owoce zbieramy, odcinając je nożyczkami tuż przy łodydze. Nie zrywajmy ich, bo może to doprowadzić do wyrwania całej rośliny z ziemi.
- Choroby i szkodniki: Rośliny narażone są na atak niektórych szkodników. Największym zagrożeniem dla papryczek chili są mączliki, mszyce i przędziorki chmielowce.
Papryczka chili – właściwości
Papryczki chili wykazują właściwości lecznicze. Działają między innymi przeciwbólowo i przeciwzapalnie, wspomagają poprawne funkcjonowanie układu krążenia i układu pokarmowego, a także przyspieszają przemianę materii, przez co polecane są osobom chcącym schudnąć. Jakie jeszcze sekrety kryją?
- W papryczkach chili znajdziemy mnóstwo witaminy C, witaminę A, witaminy z grupy B, a także między innymi magnez, żelazo czy potas.
- Zawarta w papryczkach chili kapsaicyna wykazuje właściwości antynowotworowe.
- Papryczki chili są niskokaloryczne i zawierają sporo błonnika, dzięki czemu zapewniają uczucie sytości.
- Ostre papryki wspomagają odporność organizmu.
Choć papryczka chili pozytywnie wpływa na zdrowie, istnieją pewne przeciwwskazania do jej spożywania. Uważać powinny między innymi osoby z nadciśnieniem, a także cierpiące na choroby układu pokarmowego. Osoby z trądzikiem po zjedzeniu pikantnych potraw mogą z kolei odczuwać nasilenie objawów, ponieważ kapsaicyna może przyczynić się do powstawania wyprysków.
Przeczytaj również: Jak podwoić plony papryki? Uprawa i pielęgnacja papryki słodkiej
W pielęgnacji papryki bardzo ważne jest regularne nawożenie i podlewanie. Fot. 123RF.com
Uprawa papryczki chili – warto wiedzieć
Warto wiedzieć, że choć papryki uchodzą za warzywa, z punktu widzenia botanicznego są uznawane za owoce – podobnie jak ogórki czy cukinie.
Jeśli uprawiamy czerwone odmiany papryczki chili, możemy łatwo stwierdzić, czy są one już dojrzałe i gotowe do zbioru. Wystarczy spojrzeć na ich kolor – jeśli jest intensywnie czerwony, papryka jest gotowa do zbioru. Jeśli jednak chodzi o odmiany zielone, konieczne jest ich sprawdzenie manualne. Owoce ściskamy palcami, sprawdzając ich twardość. Gdy ścianki będą się łatwo uginały pod palcami, oznacza to, że papryka jest już gotowa do zebrania.
Uprawa papryczki chili wygląda nieco inaczej, niż papryki słodkiej. Gdy więc będziemy chcieli uprawiać je razem w ogrodzie, musimy im zapewnić nieco odmienne warunki.
Przeczytaj również: Jakie rośliny posadzić obok papryki? Gwarancja dużych zbiorów i ochrona przed mączniakiem prawdziwym
Zielone warzywa – moc witamin w jednym kolorze na INTERIA.TV.