Penstemony - dekoracyjne dzwonki idealne na rabaty i skalniaki. Jak je uprawiać?

Z artykułu dowiesz się:

• Co warto wiedzieć o penstymonach
• Jakie są najładniejsze odmiany penstymonów
• Jak uprawiać penstymony
• Jakie zastosowanie w ogrodzie mają penstymony

Penstemony – charakterystyka

Penstemony (Penstemon) należą do rodziny trędownikowatych. Najwięcej gatunków występuje w Ameryce Północnej, jednak takie rośliny można uprawiać również w Europie. Roślina ta charakteryzuje się naprzeciwlegle ułożonymi liśćmi oraz ciekawymi, dzwonkowatymi kwiatami. Występuje w wersjach karłowatych, sięgających jedynie 10 cm, oraz znacznie wyższych, niekiedy osiągających nawet 2 m.

Penstemony – kwiaty

Penstemon jest traktowany głównie jako roślina dekoracyjna. Poszczególne gatunki różnią się od siebie dokładną formą, wysokością czy kolorem kwiatów. Są one zebrane w grona i wiechy umieszczone na samym szczycie łodygi. Rurkowaty kształt kwiatów jest niezwykle charakterystyczny, dlatego ta roślina stanowi idealną dekorację. Penstemony występują w następujących wersjach kolorystycznych:

• purpurowe,
• niebieskie,
• białe,
• czerwone,
• żółte,
• fioletowe,
• różowe.

Jeśli chodzi o te byliny, dzwonki przyjmują budowę wargową. Niekiedy mogą one łączyć nawet dwie barwy, czego doskonałym przykładem jest penstemony hartwegii. Istnieją także gatunki całkowicie jednolite. Wybór odpowiedniego powinien zależeć od tego, w jaki sposób ma wyglądać aranżacja Twojego ogrodu.

Przeczytaj również: Te kwiaty uwielbiały nasze babcie. Jak sadzić i uprawiać cynie w ogrodzie?

Penstemony – odmiany

Penstemony występują w wielu wersjach. Różnią się one od siebie wysokością, dokładnym kształtem liści i kwiatów czy kolorem. Niekiedy mają także nieco inne wymagania stanowiskowe. Najpopularniejsze odmiany tych roślin to:

• penstemony bródkowy (Penstemon barbatus) – najpopularniejszy gatunek, który mierzy maksymalnie 80 cm; kwitnie na różowo lub czerwono,
• penstemon naparstnicowaty (Penstemon digitalis 'Husker Red') – osiąga nawet 90 cm wysokości; ma charakterystyczne, bordowe i długie liście; kwiaty są jasnoróżowe,
• penstemon hartwegii – osiąga maksymalnie 60 cm wysokości; występuje zarówno w kolorze czerwonym, jak i różowym czy białym; kwiaty często łączą w sobie kilka kolorów, np. niebieski i biały czy czerwony i biały,
• pentsemon davidsonii – niewielki gatunek mierzący około 15-20 cm; kępiasty, płożący, z dużymi kwiatami w kolorze fioletowo-różowym,
• penstemon palczasty (Mystica Penstemon digitalis) – osiąga nawet 100 cm wysokości; ma czerwono-zielone liście i pojedyncze kwiatostany; kwiaty przyjmują kolor biało-różowy.

Wybór odpowiedniego gatunku powinien zależeć od wyglądu ogrodu oraz innych roślin sadzonych w podłożu. Dobrym pomysłem jest połączenie kilku rodzajów. Penstemon palczasty sprawdzi się doskonale jako tło dla niższych gatunków, takich jak np. penstemon hartwegii. Wysokość ma znaczenie także w sytuacji, gdy planujesz postawić na zupełnie inne rośliny. Kwiaty nie powinny bowiem przytłumić całej kompozycji.

Istnieją także znacznie niższe odmiany penstemonów, takie jak np. kosmaty czy davidsonii. Takie rośliny sprawdzają się idealnie na niewielkich skalniakach, podkreślając kamienne elementy.

Istnieje wiele odmian penstemonów. Fot. Getty Images

Przeczytaj również: Ma proste zasady uprawy! Jak pielęgnować krwawnik ogrodowy?

Penstemon – uprawa

Roślinę należy uprawiać z zachowaniem określonych zasad .Poniżej przedstawiamy jego podstawowe wymagania uprawowe:

• Stanowisko

Aby penstemon kwitł i prezentował się pięknie, najlepiej uprawiać go stanowisku słonecznym i ciepłym. Stanowisko powinno być również dość przewiewne. Jeśli chodzi o odczyn, najlepiej sprawdzi się pH obojętne. Roślina ta bardzo nie lubi cienia, a w takich warunkach kwitnie słabo i nie wygląda tak okazale, jak powinna. Takie gatunki, jak penstemony bródkowy, są szczególnie narażone na działanie mrozów.

• Podłoże

W przypadku tej delikatnej rośliny nie sprawdzi się żyzne, mokre podłoże. Powinno być ono ubogie i dość dobrze przepuszczalne, nie zatrzymujące dużej ilości wody. Doskonale sprawdzą się mieszanki, w których skład wchodzi piasek czy żwir. Należy unikać gliniastych podłoży.

• Podlewanie i nawożenie

Penstemon jest rośliną mało wymagającą. Sprawdza się on doskonale w miejscach, gdzie nie ma zbyt wiele wilgoci, chociaż podczas długotrwałej suszy warto go podlać.

Nawożenie penstemonów powinno być umiarkowane. Istnieje opcja zastosowania specjalnego nawozu mineralnego lub kompostu, jednak w rozsądnych ilościach, by gleba nie stała się zbyt bogata. Najlepszym wyborem są nawozy w granulkach, które działają dość wolno i rozkładają się równomiernie. Dzięki temu nie spowodują przenawożenia gleby, zapewniając doskonały wygląd rośliny przez całe lato.

• Zimowanie

Zimą należy ochronić roślinę specjalnymi osłonami, ponieważ jest ona dość wrażliwa na silne mrozy.

• Sadzenie

Najlepiej zasiać je jesienią, ale nie bezpośrednio do ziemi, lecz pojemników wyłożonych piaskiem oraz torfem. Sadzonki zimą warto wystawić na zewnątrz. Taki zabieg sprawdzi się jednak tylko w przypadku dość łagodnych zim. Wiosną przechłodzone sadzonki mogą trafić do miejsca docelowego.

• Rozmnażanie

Penstemony można samodzielnie rozmnażać. Wystarczy podzielić kilkuletnie, dorosłe osobniki na mniejsze części, a następnie przesadzić. Można też wykorzystać nasiona, jednak jest to znacznie bardziej długotrwały proces.

• Przycinanie

W trakcie kwitnienia dobrym pomysłem okazuje się również usunięcie przekwitłych kwiatostanów. Dzięki temu roślina będzie wyglądać świeżo, a materia organiczna nie opadnie na glebę i nie zgnije.

Ważne jest, aby przycinać roślinę po zakończeniu kwitnienia lub wczesną wiosną. Warto wówczas usunąć stare i uschnięte pędy oraz przyciąć roślinę krótko nad ziemią. Dzięki przycięciu wiosną roślina wypuści nowe przyrosty, które będą dłużej kwitnąć.

• Choroby i szkodniki

Penstymonom zagrażają głównie choroby grzybowe, które pojawiają się na skutek zbyt dużej wilgotności podłoża. Aby je zwalczyć, należy zastosować opryski przeciwgrzybiczne. Co ciekawe, na penstymonach zwykle nie występują żadne szkodniki.

Przeczytaj również: Łubin ogrodowy – ozdabia rabaty i użyźnia glebę. Sprawdzi się jako zielony nawóz

Penstemony – zastosowanie

Penstemon sprawdza się doskonale jako uzupełnienie rabat. Komponują się świetnie z kamieniami, dlatego są trafnym wyborem w przypadku skalniaków. W takich miejscach warto postawić na niższe odmiany roślin. Penstemony można również ścinać, tworząc z ich wykorzystaniem piękne bukiety do wazonu.

Zarówno penstemon bródkowy, jak i jego większe odpowiedniki, takie jak np. penstemon palczasty, komponują się idealnie z określonymi gatunkami roślin. Przykłady takich odmian to m.in.:

• szałwia omszona,
• lawenda,
• liatra kłosowa,
• ostróżka,
• heliotrop.

Dobrym pomysłem jest również łączenie kilku gatunków tej samej rośliny. Doskonale sprawdzi się penstemon naparstnicowany i penstemon palczasty. Jeśli chodzi o takie byliny, dzwonki przyjmują bardzo różne kolory, o czym również trzeba pamiętać podczas planowania aranżacji ogrodu. Możesz postawić na wiele różnych barw lub wręcz przeciwnie – zdecydować się na jednolite kwiaty z różnych gatunków. Wiele penstemonów ma bowiem różowy czy czerwony kolor, a połączenie odmian o różnych rozmiarach i kształtach pozwala na stworzenie niesamowitej całości.

Penstemony można też uprawiać  pojemnikach. Najlepiej sprawdzają się gatunki karłowate. Takie odmiany są doskonałym wyborem także na skalniaki i zewnętrzne części rabat. Trzeba uważać, by niskie rośliny nie zostały przytłumione przez wysokie egzemplarze. Płożące penstemony są natomiast doskonałym wyborem w sytuacji, gdy chcesz udekorować murek, obsadzić żwirowe ścieżki lub okolice schodów, szczególnie jeśli prowadzą one przez skarpy.