Powojniki będą rosły jak szalone. Zdradzamy sekret ich uprawy

Spis treści:

• Clematis powojnik – krótka charakterystyka
• Gatunki powojników – podział na grupy
• Clematis – jak wybrać odmianę dla siebie?
• Clematis uprawa
• Clematis powojnik – pielęgnacja

Clematis powojnik – krótka charakterystyka

Do powojników zalicza się pnące krzewy lub byliny występujące w tysiącach odmian. Odznaczają się one drobnymi, niepozornymi liśćmi oraz aksamitnymi w dotyku kwiatami w niemal pełnej palecie barw i różnych rozmiarach. Powojniki, zależnie od odmiany, kwitną od wczesnej wiosny do końca jesieni. Ich pędy osiągają długość od 0,5 do nawet 10 m. Poszukujesz długoletniej rośliny i zastanawiasz się, jak długo będzie rosnąć właściwie pielęgnowany clematis? W ogrodzie będziesz mógł obserwować jego kwitnienie nawet kilkanaście lat z rzędu.

Gatunki powojników – podział na grupy

Liczne odmiany powojników dzieli się zazwyczaj na cztery najważniejsze grupy: clematisy wielkokwiatowe, powojniki botaniczne, clematisy viticella i powojniki bylinowe. Poszczególne rośliny różnią się wyglądem, np. długością pędów, wielkością i kolorem kwiatów, liczbą kwiatostanów oraz okresem kwitnienia.

• Powojniki wielkokwiatowe

To najliczniejsza i dla niektórych ogrodników najbardziej atrakcyjna wizualnie grupa powojników. Obejmuje odmiany o wyjątkowo dużych kwiatostanach. Ich średnica w pełnym rozkwicie osiąga nawet do 20 cm! Występują one w niemal wszystkich kolorach. Najbardziej popularne są powojniki wielkokwiatowe z fioletowymi, niebieskimi, różowymi czy białymi kwiatostanami.

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez Dwa Włóczykije Monika & Rafał (@turystycznyprzewodnik)

Rośliny z tej grupy dzieli się na kwitnące wcześnie i późno. Popularne powojniki wielkokwiatowe wcześnie kwitnące to np. Lasurstern, Niobe, Violet Elizabet, Lavender Beauty. Późno kwitnące powojniki z tej kategorii to natomiast: „Perida”, „Romantika”, „Syrena”. Na uwagę zasługują też: powojnik „Comtesse de Bouchaud”, fioletowy powojnik „President”, powojnik „Jackmana” oraz różowy powojnik „Pink Beauty”.

• Powojniki z grupy Viticella

Clematisy z grupy Viticella zyskały w ostatnich latach dużą popularność wśród ogrodników. Są to odmiany tzw. mieszańcowe, które cechują się odpornością na mróz i choroby. Pochodzą ze skrzyżowania dzikiego gatunku Clematis viticella (powojnika włoskiego) z gatunkami i odmianami powojników ogrodowych.

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez Sanna Spišák (@tales_from_two_gardens)

Pędy tych roślin dorastają do 3–5 m długości. Kwiaty występują w różnych kolorach, zależnie od odmiany. Mają one niewielką średnicę ok. 5–7 cm, ale kwitną obficiej i dłużej niż powojniki z innych grup. Popularne odmiany to: „Alba Luxurians”, „Etoile Violette”, „Błękitny Anioł”, „Betty Corning”.

• Powojniki botaniczne

Clematisy botaniczne są niezbyt rozpowszechnione w polskich ogrodach. Dlaczego? Ich kwiatostany są niewielkie, a przez to dla wielu amatorów ogrodnictwa mniej atrakcyjne. Nie odrzucaj jednak pomysłu posadzenia ich w swoim ogrodzie. W okresie kwitnienia ich pędy uginają się od obfitości kwiatów!

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez różowo_zielona (@asiulek76)

Clematisy botaniczne dostępne są w tysiącach odmian, które zastosować można nie tylko jako rośliny pnące, ale też okrywowe czy rabatowe. W obrębie tej grupy wyróżnia się kilka podgrup, m.in. Atragene, Tangutica, Vitalba, Texensis, Montana, Flammula. Najbardziej popularne odmiany to: „Riga”, „Kaśka”, „Bill MacKenzie”, „Montana Elizabeth”.

• Powojniki bylinowe

Podobnie jak w przypadku bylin rabatowych pędy powojników bylinowych w okresie zimowych mrozów zamierają. Wiosną wypuszczają jednak nowe pędy. Najważniejsze gatunki w tej kategorii to: „Clematis integrifolia” (całolistny), „Clematis recta” (prosty) i „Clematis tubulosa” (rurowaty).

Zależnie od odmiany powojniki bylinowe tworzą pędy o długości od zaledwie 0,5 po nawet 2 m. Dłuższe wymagają podpór, a krótsze wykazują tendencję do płożenia się. Które odmiany wybrać do ogrodu? Piękne kwiaty i niskie wymagania mają m.in. „Arabella”, „Panther”, „Little Artist”.

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez Michał - widoczki z podróży (@michalwidoczki)

Clematis – jak wybrać odmianę dla siebie?

Mnogość gatunków i odmian powojników ogrodowych sprawia, że masz problem z wyborem konkretnego clematisa do swojego ogrodu? Spróbuj odpowiedzieć na kilka pytań. 

• Jak bardzo zależy ci na szybkości wzrostu rośliny? 
• Jaki pokrój clematisów sprawdzi się w Twoim ogródku? 
• Jakie stanowisko możesz przeznaczyć dla clematisa? 
• Jak wiele czasu jesteś w stanie poświęcić na pielęgnację rośliny (np. wymagający powojnik kwiecisty to spore wyzwanie dla osoby początkującej)?

Sprawdź, jakie odmiany polecamy w konkretnych przypadkach.

• Powojniki do cienia: „Asao”, „Warszawska Nike”, „Ville de Lyon”
• Powojniki na słoneczne stanowisko: „Jackmanii”, „Kacper”, „Mazowsze”
• Powojniki pnące (wysokie): „Summer Snow”, „Cecylia”, „Elizabeth”
• Powojniki niskie (płożące, rabatowe): „Praecox”, „Cassandra”, „Arabella”
• Powojniki szybko rosnące (na podpory): „Paul Farges”, „Bill MacKenzie”, „Generał Sikorski”
• Powojniki wolno rosnące (do donic): „Pillu”, „Romatika”, „Julka”
• Powojniki kwitnące wiosną: „Pamela Jackman”, „Mayleen”, „Stefan Franczak”
• Powojniki kwitnące latem i jesienią: „Lambton Park”, „Carmencita”, „Błękitny Anioł”

Clematis uprawa

Powojniki możesz uprawiać zarówno w gruncie, jak i w pojemnikach (wybierając clematisy wolno rosnące). Mimo mnogości odmian większość powojników odznacza się zbliżonymi wymaganiami dotyczącymi stanowiska czy typu podłoża. 

• Jakie stanowisko dla powojnika?

W przypadku wybierania stanowiska dla powojników najlepiej sprawdza się zasada „nogi w cieniu, głowa w słońcu”. Jak ją rozumieć? Optymalne warunki do wzrostu zapewnione mają te clematisy, których bryła korzeniowa posadzona jest w miejscu zacienionym. Pędy z liśćmi i kwiatostanami powinny natomiast piąć się po konstrukcjach umieszczonych w pełnym słońcu lub półcieniu.

• Jakie podłoże dla powojnika?

Z reguły większość powojników lepiej radzi sobie w ziemi ogrodowej niż w pojemnikach. Nie oznacza to jednak, że musisz zrezygnować z sadzenia powojników do donic. Clematis będzie Ci wdzięczny za trzymające wilgoć podłoże, np. ziemię ogrodniczą wymieszaną z kompostem i wzbogaconą obornikiem. Przy uprawie w donicach możesz taką mieszankę nieco rozluźnić, stosując grys.

• Kiedy sadzić clematisy?

Powojniki najlepiej sadzić do gruntu późną wiosną lub wczesną jesienią. Wtedy gleba jest wilgotna i ciepła, ale nie za gorąca, dzięki czemu zyskujesz pewność, że nie uszkodzisz korzeni. Clematisy możesz sadzić również latem, ale wtedy pamiętaj o częstszym podlewaniu.

• Jakie wsporniki wybrać dla clematisów?

Powojnikom z pędami długości powyżej 0,5 m musisz zapewnić podporę do wspinania się. Mniej energiczne, a więc wolniej rosnące odmiany posadź przy kratach lub pergolach. Pnącza o silnym wzroście najlepiej sprawdzą się jako osłona całych ścian budynków lub płotów. Niektóre clematisy możesz sadzić pod drzewami, dając im naturalną podporę w postaci pnia i gałęzi.

Przeczytaj również: Wieloletnie rośliny pnące do altan i pergoli. Przedstawiamy najpopularniejsze gatunki

Rośliny pnące są bardzo dużą grupą roślin, z których każda będzie miała inne wymagania uprawowe. Fot.123RF.com

Clematis powojnik – pielęgnacja

Pielęgnując powojniki, pamiętaj, że są to rośliny wymagające regularnego podlewania i nawożenia. Większość clematisów powinna być także przycinana. Sprawdź, co warto wiedzieć o prawidłowej pielęgnacji powojników.

• Przycinanie powojnika

Z uwagi na sposób i termin przycinania, powojniki dzielą się na trzy grupy.

• Grupa 1., w której pąki kwiatowe wytwarzane są na zdrewniałych pędach zeszłorocznych, nie podlega cięciu. Gdy roślina nadmiernie się rozrośnie, wykonuje się tzw. cięcie porządkowe.
  
  
• Grupa 2., w której pąki kwiatowe rozwijają się na zeszłorocznych pędach, wymaga delikatnego cięcia powyżej najsilniejszej pary pąków (jesienią lub wczesną wiosną). Brak cięcia powoduje słabsze kwitnienie.
  
  
• Grupa 3., w której pąki kwiatowe zawiązują się na tegorocznych pędach, wczesną wiosną powinna być intensywnie przycinana nad zdrowym pąkiem (ok. 30 cm od podłoża).

Przeczytaj również: Kwitnące pnącza. Które najlepiej wybrać na balkon i taras?

Piękna tunbergia z pomarańczowymi kwiatami. Ogród wertykalny na balkonie.Fot. 123RF/PICSEL

• Podlewanie powojnika

Powojniki wymagają regularnego podlewania latem. Nawadnianie konieczne jest zwłaszcza w okresie przejściowych susz i upałów. Brak wody może doprowadzić do zasychania pędów i bryły korzeniowej.

• Nawożenie powojników

Chcesz uzyskać silnie kwitnące pnącze powojnika? Wiosną możesz wzmocnić roślinę nawozem potasowym – takim, jaki stosuje się w uprawie pomidorów.

QUIZ: Potrafisz rozpoznać kwitnące pnącza? Kliknij w zdjęcie i sprawdź swoją wiedzę