Spis treści:
- Seler zwyczajny i jego odmiany
- Seler korzeniowy: uprawa
- Seler naciowy: uprawa
- Jakie właściwości ma seler?
Seler zwyczajny i jego odmiany – co warto o nich wiedzieć?
Kiedy ktoś mówi o selerze, najczęściej ma na myśli seler korzeniowy, który jest zdecydowanie bardziej rozpowszechniony w polskiej kuchni. To jedna z botanicznych odmian selera zwyczajnego, ceniona ze względu na swoją pękatą bulwę o charakterystycznym zapachu (trudno pomylić go z jakąkolwiek inną wonią).
Z kolei seler naciowy, obecnie mniej popularny i spotykany raczej w sklepach niż na grządkach, charakteryzuje się jadalną częścią nadziemną. To właśnie sztywne, bardzo mięsiste łodygi selera naciowego stanowią o jego wartości, zwłaszcza że ta roślina nie tworzy zgrubiałego korzenia spichrzowego. Obie odmiany selera są wykorzystywane z uwagi na inne cechy, dlatego warto się im przyjrzeć i zobaczyć, co je łączy, a co dzieli.
Seler korzeniowy: uprawa
Nim znajdziesz dla niego miejsce w swoim ogrodzie, musisz zdać sobie sprawę, że uprawa selera korzeniowego nie należy do łatwych. Roślina ta lubi podłoże próchnicze, bogate w składniki odżywcze, o pH w przedziale od 6,5 do 7,5. Musi być jednocześnie wilgotne, ale nie przesadnie mokre. Seler najlepiej rozwija się na słonecznym stanowisku, chociaż, jeśli gleba będzie wilgotna, zniesie też lekki cień. Idealnym przedplonem dla selera korzeniowego będą warzywa cebulowe.
W naszych warunkach seler korzeniowy uprawia się tylko z rozsady. Przygotowuje się ją około dwóch miesięcy. Wysiew nasion trwa od połowy lutego do początku marca. Nie zakrywaj ich ziemią, gdyż do kiełkowania niezbędne okażą się w ich przypadku promienie słoneczne. Zamiast tego lepiej pokryć je cieniutką warstwą piasku albo delikatnie wbić w górną warstwę podłoża.
Kiedy siewki już wzejdą, powinno się zadbać o nieco niższą temperaturę (najlepiej, jeśli zawrze się ona w przedziale od 15 do 18 stopni Celsjusza). W momencie, gdy rośliny mają już dwa, trzy liście, należy przeprowadzić pikowanie selera. Jest to zabieg, który polega na rozdzieleniu rosnących razem siewek i przesadzeniu ich do osobnych pojemników o większych rozmiarach. Do gruntu wsadza się rośliny mające po pięć liści, a czynność ta powinna mieć miejsce w okresie od połowy maja do czerwca. Nie śpiesz się jednak za bardzo, bo selery są bardzo wrażliwe na niskie temperatury.
Na pewno nie chcesz, by choroby bakteryjne i grzybowe (w szczególności zgnilizna korzeni oraz septorioza) zaatakowały Twój seler korzeniowy. Uprawa przy wykorzystaniu zaprawionych nasion pozwala na zminimalizowanie ryzyka zakażenia roślin.
Seler naciowy: uprawa
Wybierając warzywa do ogrodu, można też zdecydować się na seler naciowy. Uprawa tej rośliny nie jest niestety prostsza od uprawy selera korzeniowego, a może się nawet okazać nieco trudniejsza. Przede wszystkim, seler naciowy wymaga nieco wyższej wilgotności powietrza i ciepłej gleby, zasobnej w składniki odżywcze. Nie powinno się go sadzić w glebie bezpośrednio po odmianie korzeniowej. Jeśli planujesz jego uprawę, nie decyduj się na zbyt dużą liczbę egzemplarzy (ten rodzaj kulinarny należy spożyć w dość krótkim czasie po zbiorze).
Uprawa selera naciowego, podobnie jak w przypadku jego bliskiego kuzyna, także odbywa się poprzez rozsadę. Aby już posadzone do gruntu rośliny dobrze się rozwijały, należy je regularnie podlewać. Jesienią, a dokładniej we wrześniu, sześć tygodni przed wykopywaniem selera, powinno się związać liście poszczególnych egzemplarzy i owinąć je specjalną, czarną folią lub włókniną, która nie dopuści do nich słońca. Ten zabieg nazywa się bieleniem. Ma on na celu polepszenie smaku łodyg poprzez pozbawienie ich specyficznej goryczki.
Jakie właściwości ma seler?
Jak większość warzyw, które znajdują swoje zastosowanie w kuchni, także seler zwyczajny wykazuje właściwości, wspierające ludzkie zdrowie. Nim jednak zdecydujesz się na wprowadzenie go do swojej diety, sprawdź, czy nie masz na niego alergii. A czym charakteryzują się jego biologiczne odmiany?
- Seler korzeniowy
Olejki eteryczne, zawarte w odmianie korzeniowej selera, a przede wszystkim jej podziemnej, jadalnej części, znacznie usprawniają procesy trawienne. Mówi się również, że zawarty w niej psoralen wykazuje działanie przeciwnowotworowe. Istotne wydaje się także to, że seler korzeniowy należy do warzyw o najmniejszej kaloryczności. Możesz go też traktować jako źródło wielu witamin, w tym tych z grupy B, witaminy C, PP, A oraz E. Na szczególną uwagę zasługuje przede wszystkim ilość witaminy C – w warzywie znajduje się jej dwa razy więcej niż w owocach cytrusowych.
W przypadku selera korzeniowego można wymienić następujące właściwości:
- działa przeciwzapalnie;
- jest moczopędny;
- działa rozkurczowo;
- wspomaga walkę z zaparciami (nie tylko przyśpiesza proces trawienia, ale i ułatwia wypróżnienie);
- usuwa toksyny z organizmu;
- sprawia, że przebieg dny moczanowej staje się łagodniejszy;
- wspiera leczenie nadciśnienia tętniczego (wpływa na obniżenie złego cholesterolu, a to z kolei minimalizuje ryzyko zapadnięcia na miażdżycę);
- wspomaga leczenie chorób płuc i górnych dróg oddechowych;
- poprawia nastrój — łagodzi stany lękowe, zwalcza depresję, uspokaja;
- hamuje proces powstawania wolnych rodników;
- może regulować pracę nerek.
Seler korzeniowy często trafia do zup i sosów jako aromatyczny dodatek. Może być również składnikiem sałatek oraz warzywnych koktajli. Wchodzi także w skład włoszczyzny.
- Seler naciowy
Nieocenioną skarbnicą tego, co dobre dla ludzkiego organizmu jest także seler naciowy. Wartości odżywcze tego warzywa są naprawdę imponujące. Zawiera w sobie duże pokłady cynku, wapnia, magnezu, a także żelaza. Jednocześnie, jest ubogi w szczawiany i fosfor. Co więcej, podobnie jak seler korzeniowy, jest niskokaloryczny. To jednak nie wszystko, czym zaskoczy cię seler naciowy. Witaminy, które są w nim obecne, to C, A oraz E. Nie brakuje w nim również witamin z grupy B. Znajdują się w nim też cenny beta-karoten i flawonoidy.
Jakie są właściwości selera naciowego?
- dzięki witaminie A wpływa na poprawę wzroku;
- zapewnia barierę dla szkodliwych promieni UV;
- przyśpiesza opalanie;
- łagodzi nadkwasotę, a jednocześnie wspiera walkę z refluksem;
- wpływa na poprawę apetytu;
- w sposób naturalny ułatwia zasypianie;
- hamuje proces starzenia się organizmu;
- działa przeciwbakteryjne, przeciwzakrzepowo i przeciwgrzybiczo;
- pomaga w nauce i zapamiętywaniu kolejnych rzeczy;
- działa neuroprotekcyjnie;
- wspomaga układ immunologiczny;
- zapobiega rozwojowi osteoporozy;
- przynosi ukojenie w przypadku bólu stawów;
- redukuje stres;
- sprzyja odchudzaniu;
- poprawia stan włosów i paznokci.
Seler naciowy jest przede wszystkim królem sałatek – bardzo często stanowi ich bazę. Raczej rzadko stosuje się go jako dodatek do innych dań. Dobrze jest spożywać go na surowo, ponieważ wówczas zachowuje w sobie więcej witamin.
Przeczytaj również:
Jak sadzić pomidory? Ogrodnik zdradził swój niezawodny sposób
Bananowiec - niezwykła roślina do domu i ogrodu. Jeśli się postarasz, zakwitnie i wyda owoce
Aromatyczne zioła i olejki do wiosennych porządków na INTERIA.TV.