Spis treści:
- Patison – warzywo cenione przez Azteków
- Jak uprawiać patisony w ogrodzie?
- Dobre odmiany patisona do uprawy w polskim klimacie
- Jakie właściwości mają patisony – wykorzystanie w kuchni
Patison – warzywo cenione przez Azteków
Patisony (Cucurbita pepo var. patissoniana) należą do rodziny dyniowatych – są blisko spokrewnione z cukinią oraz dynią zwyczajną. To warzywo cenione ze względu na walory smakowe oraz właściwości odżywcze już od setek lat. Z Ameryki Środkowej, gdzie z powodzeniem uprawiali je już Aztekowie, patisony trafiły do Europy dzięki hiszpańskim konkwistadorom.
Jakie właściwości mają patisony? Przede wszystkim są niskokaloryczne – 100 g tego warzywa dostarcza zaledwie około 20 kcal, co czyni je idealnym wyborem dla osób dbających o linię. Zawierają również cenne witaminy C i z grupy B oraz minerały: potas, magnez, żelazo i fosfor. Regularne spożywanie tych warzyw wspiera układ odpornościowy, wspomaga trawienie oraz korzystnie wpływa na kondycję skóry.
Przeczytaj również: Papryka ma poskręcane liście? To może być atak mszyc lub zła pielęgnacja
Jak uprawiać patisony w ogrodzie?
Uprawa patisonów w ogrodzie nie sprawi problemu nawet początkującym ogrodnikom.
- Sadzenie
Patisony wysiewaj bezpośrednio do gruntu w drugiej połowie maja, gdy minie ryzyko przymrozków, lub przygotuj wcześniej rozsadę w domu. Nasiona umieszczaj na głębokości 2–3 cm, zachowując odstępy między roślinami wynoszące 60–80 cm. Jeśli decydujesz się na rozsadę, przygotuj ją 3–4 tygodnie przed planowanym terminem wysadzenia do gruntu.
- Ziemia
Patisony wymagają żyznej, próchniczej gleby o odczynie lekko kwaśnym lub neutralnym (pH 6,0–7,0). Przed sadzeniem wzbogać podłoże kompostem lub dobrze przefermentowanym obornikiem. Gleba powinna być przepuszczalna, aby zapobiec gniciu korzeni.
- Stanowisko
Wybierz miejsce dobrze nasłonecznione, osłonięte od silnych wiatrów. Pełne słońce zapewnia obfite plonowanie i poprawia smak owoców. Patisony potrzebują co najmniej 6 godzin bezpośredniego światła słonecznego dziennie.
- Podlewanie
Zapewnij regularne podlewanie, szczególnie w okresach suszy oraz podczas kwitnienia i zawiązywania owoców. Utrzymuj glebę stale wilgotną, ale nie przemoczoną. Podlewaj wcześnie rano lub wieczorem, kierując wodę bezpośrednio pod rośliny.
- Nawożenie
Zastosuj nawóz organiczny przed sadzeniem. W trakcie sezonu wegetacyjnego co 2–3 tygodnie dostarczaj roślinom nawozu wieloskładnikowego dla warzyw, bogatego w potas i fosfor. Unikaj nadmiaru azotu, który sprzyja wzrostowi liści kosztem owoców.
- Pielęgnacja
Regularnie odchwaszczaj i spulchniaj glebę wokół roślin, co poprawia dostęp powietrza do korzeni i zapobiega rozwojowi chorób. Zastosuj ściółkowanie, które ograniczy parowanie wody i rozwój chwastów. Patisony są roślinami jednopiennymi – na jednej roślinie występują zarówno kwiaty męskie, jak i żeńskie. Zapylenie odbywa się głównie za pośrednictwem owadów, dlatego warto zadbać o obecność roślin miododajnych w pobliżu.
Zbiory patisonów rozpoczynają się zwykle 6–8 tygodni po wysiewie. Najsmaczniejsze są młode owoce o średnicy 5–10 cm, z delikatną skórką i niedojrzałymi nasionami. Zbiór przeprowadzaj za pomocą ostrego noża lub sekatorów, pozostawiając krótki fragment szypułki. Regularne zbieranie młodych owoców stymuluje roślinę do dalszego owocowania. Patisony możesz zbierać aż do pierwszych przymrozków.
Dojrzałe owoce przechowają się przez kilka tygodni w chłodnym i suchym miejscu, natomiast młode patisony najlepiej spożyć w ciągu kilku dni od zbioru.
Wśród patisonów można wybrać kilka ciekawych odmian. Fot. ferdiperdozniy/123RF.com
Dobre odmiany patisona do uprawy w polskim klimacie
Wybór odpowiedniej odmiany patisona ma kluczowe znaczenie dla powodzenia uprawy. Oto kilka polecanych odmian, które dobrze sprawdzają się w polskich warunkach klimatycznych.
- Patison "Disco" – wczesna odmiana o białych owocach, doskonała do zbioru jako młode warzywo. Rośliny są odporne na choroby.
- Patison "Sunny Delight" – odmiana o intensywnie żółtych owocach, która wyróżnia się wyjątkowym smakiem i dekoracyjnym wyglądem.
- Patison "Gagat" – odmiana o ciemnozielonych, niemal czarnych owocach.
- Patison "Okra" – odmiana o jasnokremoẉych owocach, ceniona ze względu na delikatny smak i cienką skórkę.
Wybierając odmianę, kieruj się nie tylko walorami smakowymi, ale również długością okresu wegetacji oraz odpornością na choroby typowe dla twojego regionu.
Przeczytaj również: Długie, proste i zdrowe korzenie marchewki. Stosuj ten nawóz, efekty są zaskakujące
Jakie właściwości mają patisony – wykorzystanie w kuchni
Patisony wyróżniają się delikatnym, lekko orzechowym smakiem, który przypomina cukinię. Młode owoce można spożywać na surowo, dodając do sałatek. Starsze patisony doskonale sprawdzają się w potrawach gotowanych, duszonych, grillowanych czy zapiekanych.
Ze względu na swoją strukturę, patisony świetnie nadają się do faszerowania – po usunięciu miąższu można wypełnić je mięsem, ryżem, kaszą czy innymi warzywami. Młode patisony można marynować w całości, tworząc smaczne przetwory na zimę.
Warto pamiętać, że skórka młodych patisonów jest jadalna i pełna składników odżywczych, dlatego nie trzeba ich obierać. Jadalne są również kwiaty patisonów – możesz je smażyć w cieście naleśnikowym, podobnie jak kwiaty cukinii.
Źródła: Deccoria.pl
Przeczytaj również:
Dlaczego cukinia gnije na końcu owocu? Zrób oprysk, który zapobiega suchej zgniliźnie
Zapylanie pomidorów. Czy trzeba usuwać staśmione kwiaty pomidora?
Co najbardziej lubią ogórki? Siew, sadzenie i pielęgnacja ogórków w czerwcu