Spis treści:
- Jakie właściwości mają pestki grejpfruta?
- Do czego stosować wyciąg z pestek grejpfruta w ogrodzie?
- Oprysk na zarazę z pestek grejpfruta
Jakie właściwości mają pestki grejpfruta?
Pestki grejpfruta często postrzegamy jako odpad po spożyciu owocu, ale w rzeczywistości kryją w sobie bogactwo bioaktywnych związków, które czynią je cennym zasobem w ochronie roślin. Zawierają flawonoidy pod postacią naryngeniny i hesperydyny, które wykazują silne działanie antybakteryjne i antygrzybiczne. A obecne w nich również antyoksydanty neutralizują wolne rodniki, chroniąc rośliny narażone na stres oksydacyjny związany z wysoką wilgotnoścą lub atakiem patogenów. Badania naukowe przeprowadzone na Uniwersytecie w Zagrebiu w 2004 roku potwierdzają te właściwości, pokazując, że etanolowy wyciąg z pestek i miąższu grejpfruta może hamować rozwój bakterii Salmonella enteritidis przy minimalnym stężeniu wynoszącym 2.06%.
W 2008 roku zespół naukowców z Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie wykazał, że dodatek ekstraktu z pestek grejpfruta do pożywek hodowlanych istotnie ograniczał tempo wzrostu grzybni patogenów. Efekt był zależny od stężenia – wyższe dawki powodowały silniejsze zahamowanie rozwoju kolonii, a w niektórych przypadkach całkowite zatrzymanie wzrostu. Autorzy podkreślili, że działanie to wynika z obecności w ekstrakcie bioflawonoidów i związków fenolowych, które uszkadzają struktury komórkowe grzybów i zaburzają ich metabolizm.
Dla ogrodników szczególnie istotne jest działanie pestek z grejpfruta przeciw grzybom z rodzaju Phytophthora, odpowiedzialnym za zarazę ziemniaczaną pomidorów. W 2001 roku naukowcy z Instytutu Ogrodnictwa – Państwowego Instytutu Badawczego w Skierniewicach odkryli, że wyciąg z tych pestek może wstrzymać rozwój Phytophthora cryptogea o połowę przy niewielkim stężeniu (40 μg/cm³), a w większej dawce (165 μg/cm³) ograniczyć populację patogenu w glebie nawet o 70%. Te wyniki sugerują, że ogrodnicze preparaty i naturalne wyciągi z pestek grejpfruta mogą być skutecznym, środkiem wspomagającym ochronę pomidorów przed chorobami grzybowymi, zwłaszcza w uprawach ekologicznych, w których ograniczamy stosowanie syntetycznych fungicydów.
Do czego stosować wyciąg z pestek grejpfruta w ogrodzie?
Ekstrakt z pestek grejpfruta (GSE) to preparat, który w ostatnich latach wzbudził spore zainteresowanie wśród ogrodników poszukujących naturalnych metod ochrony roślin. W jego składzie znajdują się substancje bioaktywne o silnym działaniu przeciwgrzybiczym, które w licznych badaniach wykazały skuteczność w ograniczaniu parcha jabłoni, mączniaka prawdziwego czy szarej pleśni. Stosowanie wyciągu z pestek grejpfruta jest bezpieczne dla owadów zapylających, a brak okresu karencji oznacza, że po oprysku można od razu cieszyć się świeżymi plonami. W małym sadzie, warzywniku czy na rabatach ozdobnych to ogromna zaleta – pozwala dbać o zdrowie roślin bez rezygnowania z ekologicznych zasad.
Choć nazwa „naturalny” kusi, warto podejść do GSE z odrobiną ostrożności. Część preparatów dostępnych w sprzedaży zawiera syntetyczne dodatki (m.in. benzethonium chloride), zwiększające skuteczność działania, które niestety wykluczają stosowanie ich w uprawach ekologicznych. Dlatego warto uważnie czytać etykiety i wybierać środki bez konserwantów lub przygotować ekstrakt samodzielnie. Koncentrat pozwala dobrać stężenie do rodzaju rośliny i celu zabiegu: niższe dawki stosuje się profilaktycznie, wyższe – interwencyjnie, po zauważeniu objawów choroby.
Preparat można aplikować jako oprysk całych roślin (liści, pędów, kwiatów), a w przypadku warzyw i owoców – również w formie podlewania podłoża, by ograniczyć rozwój patogenów w glebie. Powinniśmy przestrzegać zalecanych stężeń, ponieważ nadmierna dawka może powodować fitotoksyczność, objawiającą się deformacją liści i spowolnieniem wzrostu.
Wyciąg z pestek grejpfruta w naturalny sposób chroni pomidory przed zarazą ziemniaczaną. Fot. obrazz/123RF.com
Przeczytaj również: Zaraza ziemniaczana na pomidorach. Pozbądź się jej w ekologiczny sposób
Ekstraktu z pestek grejpfruta można używać zarówno w sadach, na grządkach warzywnych, jak i w uprawach roślin ozdobnych. Sprawdza się m.in. przy ochronie jabłoni, grusz, winorośli, pomidorów, ogórków, róż, rododendronów, a także roślin iglastych. Dla najlepszych efektów warto wykonywać opryski w suche, bezwietrzne dni, najlepiej rano lub wieczorem, unikając pełnego słońca. W uprawach amatorskich GSE można włączyć do regularnego programu ochrony – np. co 7–14 dni w okresach sprzyjających rozwojowi chorób grzybowych.
Oprysk na zarazę z pestek grejpfruta
Zaraza ziemniaczana (Phytophthora infestans) to prawdziwa zmora upraw pomidorów – potrafi w ciągu kilku deszczowych, ciepłych dni zniszczyć cały plon. Pierwsze objawy często umykają naszej uwadze: na liściach pojawiają się zielonoszare, wodniste plamy, które szybko brunatnieją, a od spodu pokrywa je biały nalot zarodników. Potem choroba przenosi się na owoce, powodując ich gnicie. Ekstrakt z pestek grejpfruta może zahamować rozwój grzybów i bakterii, ograniczając tempo rozprzestrzeniania się patogenu.
Jak przygotować i stosować oprysk z pestek grejpfruta?
- Zbierz pestki z dojrzałych, zdrowych owoców grejpfruta. Dokładnie je opłucz, usuń resztki miąższu, i osusz.
- Rozdrobnij pestki w moździerzu lub blenderze – im drobniej będą zmielone, tym lepiej uwolnią się związki aktywne.
- Przygotuj macerat – do litra przegotowanej, ostudzonej wody dodaj rozdrobnione pestki w proporcji ok. 1 część pestek na 30 części wody (np. 30 g pestek na 900 ml wody).
- Pozostaw mieszankę na 24 godziny w temperaturze pokojowej, w zacienionym miejscu, aby składniki aktywne przeszły do wody.
- Przecedź płyn przez gęste sito lub gazę.
- Wlej do opryskiwacza i stosuj od razu – najlepiej wczesnym rankiem lub późnym wieczorem, przy braku bezpośredniego słońca i deszczu.
- Powtarzaj oprysk co 7–10 dni w okresach sprzyjających rozwojowi choroby (wysoka wilgotność, ciepłe noce).
Oprysk z grejpfruta stosuj profilaktycznie, najlepiej, zanim pojawią się pierwsze objawy choroby. Można traktować go jako element uzupełniający naturalną profilaktykę – obok stosowania gnojówek roślinnych, ściółkowania czy odpowiedniej cyrkulacji powietrza w szklarni.
Źródła: deccoria.pl, PubMed, EuroPub
Przeczytaj również:
Dlaczego papryka pleśnieje na krzakach?
Od czego zależy smak pomidorów? Prosty dodatek sprawi, że będą słodsze