Spis treści:
- Likwidacja ROD – kiedy ogródek działkowy może zostać usunięty?
- Jakie prawa przysługują właścicielom zlikwidowanych ogródków działkowych?
- 60 proc. ROD do likwidacji? Nowe przepisy i obiekcje PZD
Likwidacja ROD – kiedy ogród działkowy może zostać usunięty?
Stan prawny rodzinnych ogrodów działkowych określa ustawa o ROD z 13 grudnia 2013 roku. W myśl jej zapisów likwidacja ROD jest możliwa w trzech przypadkach:
- wywłaszczenie pod cel publiczny (drogi, szkoły itd.);
- nakaz zwrotu gruntów przez administrację w przypadku tzw. ogrodów roszczeniowych (np. na prywatnym terenie);
- miejscowy plan zagospodarowania, który przeznacza dany teren pod inny cel.
W każdym wariancie prawa działkowców są przynajmniej częściowo zabezpieczone. Poszkodowani mogą liczyć na odszkodowanie, a wyłączając punkt drugi, także na przyznanie działki zamiennej w innym obszarze wyznaczonym w zastępstwie likwidowanych ROD.
Przeczytaj również: Jesteś działkowcem? Sprawdź, czego ci nie wolno robić. Możesz mieć problemy z sadzeniem roślin
Co ważne, nawet w przypadku decyzji o likwidacji może ona nastąpić tylko w okresie jesienno-zimowym (od 1 listopada do 31 marca). Określa to art. 20 ust. 1 ustawy o ROD.
Ustęp drugi daje jednak pewną furtkę, stanowiąc, że "likwidacja ROD w terminie innym niż określony w ust. 1 może mieć miejsce jedynie w wyjątkowych, szczególnie uzasadnionych przypadkach".
Jakie prawa przysługują właścicielom zlikwidowanych ogrodów działkowych?
W sytuacji, kiedy zapada decyzja o likwidacji ROD, podmiot likwidujący musi wypłacić odszkodowanie poszczególnym działkowcom, jak i stowarzyszeniu ogrodowemu zarządzającemu całym obiektem, do którego zgodnie z prawem należy infrastruktura ogrodowa.
Co robić w sytuacji, gdy zapada decyzja o likwidacji ROD? Fot. Piotr Kamionka/Reporter/EastNews
Działkowcy mogą liczyć na:
- odszkodowanie za składniki majątkowe znajdujące się na działkach (nasadzenia i naniesienia);
- odszkodowanie za prawo do działki pomniejszone o wartość prawa do działki w nowo powstałym ROD.
Aby uzyskać przydział nowej działki właściciel musi w ciągu 3 miesięcy skierować do stowarzyszenia ogrodowego pismo z takim żądaniem. Niektórzy dotychczasowi działkowicze rezygnują z tego prawa, bo zwykle nowe ROD-y są wyznaczane znacznie dalej od miasta, a więc i stałego miejsca zamieszkania ich właścicieli.
W rzadkich sytuacjach, w których ogród jest likwidowany w trakcie sezonu (art. 20 ust. 2), poszkodowanym przysługuje także odszkodowanie za utracone plony.
Stowarzyszeniu, które zajmowało się usuwanym ogrodem, przysługuje z kolei odszkodowanie, według kosztów odtworzenia, za składniki majątkowe, które stanowią jego własność, ale nie podlegają odtworzeniu.
Zobacz: Gałęzie sąsiada na mojej działce? Czy i jak można się ich pozbyć?
Wszystkie odszkodowania są wypłacane na podstawie opinii rzeczoznawcy, a koszt tego procesu leży w gestii podmiotu odpowiedzialnego za likwidację. Rekompensatę można uzyskać tylko za elementy, które zostały umieszczone w ogródku zgodnie z regulaminem.
60 proc. ROD do likwidacji? Nowe przepisy i obiekcje PZD
Zgodnie z nowelizacją ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, która weszła w życie we wrześniu bieżącego roku, wszystkie gminy w ciągu dwóch lat (do końca 2025) muszą przedstawić tzw. plany ogólne. Te dzielą dany obszar na "strefy funkcjonalne", a artykuł 13c. ust 2. wyróżnia 13 rodzajów takich stref.
Zgodnie z nowym prawem ogródki działkowe mogą znajdować się tylko na terenie dwóch z nich:
- w strefach zieleni i rekreacji;
- w strefach wielofunkcyjnych z zabudową mieszkaniową jednorodzinną.
Według analiz przeprowadzonych przez pracowników Polskiego Związku Działkowców, po zakończeniu procesu zmian ochronę prawną może stracić nawet 60 proc. wszystkich ROD-ów, co w teorii grozi ich likwidacją.
Jak alarmuje PZD w piśmie cytowanym przez Portal Samorządowy:
„Nowe przepisy wprowadzono, by przymusić gminy do szybkiego opracowywania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego” - tłumaczy związek. - „Jeżeli zatem większość obszarów gmin, na etapie opracowywania planów ogólnych, trafi do stref, w których zakazano ujawniania ogrodów działkowych w planach miejscowych, a to zakłada rozporządzenie, to później nie będzie już innej opcji – teren ROD w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego będzie musiał być przeznaczony na inny cel. Tymczasem zgodnie z ustawą przeznaczenie w planie miejscowym obszaru ROD na inny cel otwiera możliwość dla przymusowej likwidacji ROD. Zatem kształt rozporządzenia zaważy na tym, ile ogrodów stanie przed widmem likwidacji”.
Związek zgłosił już swoje obiekcje do ministerstwa rozwoju i technologii, które w drodze rozporządzenia określi, co może znajdować się w danej strefie planistycznej. Ministerstwo miało jednak odmówić naniesienia zmian w projekcie.
Źródła: Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r.o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw; Ustawa z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych; www.inlegis.pl, deccoria.pl
Przeczytaj również: