Sałata rzymska: występowanie i wygląd rośliny
Sałata rzymska jest najpopularniejsza we Włoszech i Francji, choć obecnie, na fali mody na „zielone” koktajle i zdrowe jedzenie, wraca ona również na nasze talerze. Sałata rzymska różni się od najczęściej spotykanej sałaty siewnej kształtem główki (jest ona owalna) i wyglądem liści. Są one sztywne, kruche i mocno unerwione. Wznoszą się ku górze i tworzą luźne, długie główki, przypominające budową kapustę pekińską. W przeciwieństwie do sałaty siewnej nie kumulują one szkodliwych azotanów. Sałata rzymska osiąga wysokość od 20 do 40 cm.
Wymagania i uprawa sałaty rzymskiej
Sałata rzymska preferuje stanowiska słoneczne, ale poradzi sobie również w półcieniu. Dobrze rośnie na glebach żyznych, szybko nagrzewających się i umiarkowanie wilgotnych. Najlepsze będą gleby lekkie, gliniasto-piaszczyste, ale można uprawiać ją też na madach, czarnoziemach i glebach torfowych. Roślina toleruje zmiany temperatur i stres cieplny. Może być uprawiana podczas letnich upałów, ale będzie rosła również już w temp. 5 st. C. Najlepszej jakości główki wyrastają w temperaturze 12-14 st. C.
Sałata rzymska nie znosi nadmiaru ani niedoboru wilgoci w glebie. Nadmiar sprawia, że sałata jest podatna na choroby i gnicie, niedobór skutkuje zaś niesmacznymi, skórzastymi, twardymi liśćmi. Podłoże powinno mieć pH obojętne, w granicach 6,5-7. Roślina źle reaguje zarówno na glebę o odczynie kwaśnym, jak i zasadowym.
Sałata rzymska: nawożenie i pielęgnacja
Poza utrzymywaniem właściwej wilgotności dla tego warzywa ważne jest też właściwe odchwaszczanie stanowiska i zwalczanie chorób czy szkodników zgodnie z zaleceniami programu ochrony roślin warzywnych. Do najczęstszych chorób sałaty rzymskiej należy mączniak rzekomy sałaty, zgnilizna twardzikowa i zamieranie brzegów liści. Na liściach chętnie żerują też mszyce porzeczkowo-sałatowe. Na choroby można zastosować oprysk preparatem na bazie cebuli, czosnku i pokrzywy, który ograniczy ich dalszy rozwój. Pamiętać trzeba też o zmianowaniu (czyli niewysadzaniu obok siebie roślin z tej samej rodziny przez 3-4 lata).
Uprawa sałaty rzymskiej najlepiej udaje się w pierwszym lub drugim roku po nawożeniu podłoża organicznym obornikiem albo kompostem. Do nawożenia sałaty rzymskiej należy zastosować 50-100 kg / ha fosforu oraz 100-120 kg / ha potasu. Nawozy azotowe są wskazane przed rozpoczęciem uprawy i tuż po rozsadzie.
Choroby i szkodniki sałaty rzymskiej
Sałacie rzymskiej zagrażają takie choroby, jak szara pleśń, mącznik, rdza, zgnilizna twardzikowa czy mozaika sałaty. Ponadto na jej liściach mogą żerować zwójki i śmietki. Sałatę mogą też atakować mszyce i ślimaki. Dlatego zapobieganie chorobom i szkodnikom jest kluczowe dla uzyskania zdrowych plonów.
Sałata rzymska w kuchni
Sałata rzymska jest bogata w witaminy C, A, B i PP oraz w sole mineralne (potas, magnez, fosfor, wapń i żelazo). Świetnie uzupełnia ona witaminy i składniki odżywcze w okresie zimowym i wczesnowiosennym, gdy trudno o świeże i inne odżywcze warzywa. Sałata rzymska doskonale smakuje jako dodatek do mięs z prostymi sosami na oliwie, np. winegretem. Świetnie sprawdzi się również jako składnik wielu surówek i sałatek, w tym klasycznej sałatki Cezar.
Stanowisko: Półcieniste, słoneczne
Wilgotność: Podłoże umiarkowanie wilgotne
Roślina ozdobna z: Liście
Podlewanie: Umiarkowane
Wysokość: 0,2-0,5 m
Pokrój: Luźny
Termin kwitnienia: Sierpień
Zimozielone: -