fot. 123RF/PICSEL
Przywrotnik pospolity (alchemilla vulgaris L.) znany jest pod wieloma nazwami: nawrotnik, gęsie łapki, gwiazdosz, lwia łapa. W przeszłości powszechnie był wykorzystywany w medycynie ludowej, obecnie jest ziołem nieco zapomnianym, a szkoda, bo ma wiele cennych właściwości, z których czerpać mogą przede wszystkim kobiety. Przełom sierpnia i września to czas, kiedy przeprowadza się zbiór surowca zielarskiego.
Przywrotnik pospolity
Roślina ta jest wieloletnią byliną z rodziny różowatych. Dorasta do ok. 0,5 m wzrostu. Jej łodyga jest szarozielona, podobnie jak nerkowate i półkoliste liście. Powszechnie występuje na podmokłych łąkach, pastwiskach, obrzeżach lasów. Kwitnie od maja do września. Jej kwiaty są niewielkie, zebrane w wiechy, o barwie żółtawozielonej.
Uprawa i pielęgnacja
Charakterystyka terenów, na których naturalnie występuje przywrotnik, pozwala wysnuć słuszny wniosek, że roślina dobrze poradzi sobie na stanowiskach wilgotnych i półcienistych. Nie ma szczególnych preferencji względem gleby, choć najlepiej rośnie na ziemiach żyznych. Jeśli chcemy uprawiać przywrotnika w ogrodzie, wysiewamy jego nasiona do gruntu wiosną. Dobrze reaguje na wiosenne cięcie.
fot. 123RF/PICSEL
Przywrotnik pospolity jako roślina lecznicza
Surowcem leczniczym jest ziele rośliny, czyli naziemna część: kwiaty, przyziemne liście, które zbiera się w sierpniu i wrześniu. Po zerwaniu należy je ususzyć w ciepłym i przewiewnym miejscu.
Roślina obfituje w składniki aktywne, takie jak garbniki, gorycze, woski, żywice, saponiny, sole mineralne oraz kwasy organiczne. Dawniej była stosowana w przypadku bólu brzucha, wzdęć, braku łaknienia, w bolesnym miesiączkowaniu, w biegunce, w upławach. Jako napar czy herbatka działa moczopędnie i przeciwzapalnie, łagodzi dolegliwości żołądkowe i wzmacnia odporność.
fot. 123RF/PICSEL
Roślina ma właściwości antybakteryjne, ściągające, przeciwkrwotoczne. Wzmacnia strukturą naczyń krwionośnych, bywa pomocna w kuracjach schorzeń takich jak żylaki czy trądzik. Dodatkowo przywrotnik pomaga pozbyć się przebarwień skórnych i blizn, a nawet łagodzi, zmniejsza i wygładza zmarszczki. Docenią go posiadaczki cer tłustych, ponieważ działa ściągająco i zmniejsza rozszerzone pory. Nawet jeśli nie zmagamy się z żadną z tych dolegliwości, warto stosować ziele prewencyjne – wzmocni ono i uelastyczni skórę, zapobiegnie powstawaniu zaskórników.
Susz z przywrotnika pospolitego można wykorzystać do sporządzania naparów, wywarów, kompresów, toników, maceratów. Warto dodawać go również do kąpieli! Ze świeżych roślin sporządzać można także soki i nalewki. Roślina ma cierpko-słodki smak i balsamiczny zapach.