Spis treści:
- Agrest — charakterystyka
- Jakie właściwości zdrowotne ma agrest?
- Najlepsze odmiany agrestu
- Jak uprawiać agrest w ogrodzie?
- Uprawa agrestu — warto wiedzieć
Agrest — charakterystyka
Agrest, a właściwie porzeczka agrest, łac. Ribes uva-crispa, naturalnie rośnie w Europie, Azji i Afryce. W odpowiednich warunkach osiąga od 0,5 do 1,5 m wysokości. Tworzy grube, cierniste pędy o pojedynczych lub trzydzielnych liściach. One również mogą mieć kolce, dlatego należy uważać podczas dotykania ich gołymi rękami.
Agrest w kwietniu i w maju wytwarza drobne kwiaty, które są zebrane w małe grona. Są zapylane przez muchówki i błonkówki. W sierpniu z kwiatów wyrastają owoce w formie jagód. Mogą mieć zielony, żółty lub czerwonawy kolor. Często są pokryte włoskami, ale wśród odmian można znaleźć także takie z gładką i błyszczącą skórką.
Jakie właściwości zdrowotne ma agrest?
Uprawa agrestu to świetny pomysł, jeśli chcesz mieć dostęp do pysznych i pełnowartościowych owoców. Są średniokaloryczne. 100 g agrestu to ok. 46 kcal. W prawie 87% składają się z wody. Oprócz niej w ich składzie znajdziesz:
- kwasy owocowe np. palmitynowy, oleinowy czy linolowy,
- błonnik,
- składniki mineralne, m.in. potas, fosfor, wapń, magnez, żelazo i jod,
- witaminy, np. C (aż 25,9 mg/100 g owoców!), A i E,
- aminokwasy, m.in. kwasy asparaginowy i glutaminowy.
Te składniki są potrzebne organizmowi do prawidłowego funkcjonowania. Wspierają właściwe działanie narządów i układów w ciele. Wspomagają m.in. odporność, trawienie, a także pracę serca. Ponadto np. witamina E, czyli antyoksydant, pomaga w walce z wolnymi rodnikami.
Najlepsze odmiany agrestu
Na rynku można znaleźć ok. 1500 odmian agrestu, które są uprawiane w Europie. Wśród najpopularniejszych można wymienić:
- Invicta — średniowczesna odmiana, wysokoplenna. Daje średniej wielkości, zielone, kwaskowate owoce, które są pokryte miękkim meszkiem. Dość odporna na mączniaka;
- Triumf biały — średniowczesna odmiana, która wytrzymuje mrozy, ale jest podatna na mączniaka. Ma niskie wymagania, ale trzeba ją regularnie przycinać. Tworzy duże owoce o żółtym kolorze i słodko-kwaskowatym smaku. Nie spadają one przed zbiorami;
- Captivator — plenna, bezkolcowa odmiana. Doskonale się sprawdza, jeśli masz dzieci. Owoce są czerwone i dojrzewają już w czerwcu! Ich słodycz zależy od ilości słońca. Ta roślina jest odporna na przymrozki, a nawet na mączniaka;
- Spine Free — odmiana wczesna, bezkolcowa. Tworzy duże owoce o ciemnoczerwonej skórce. Pojawiają się już w pierwszym roku uprawy. Mają galaretkowaty miąższ z pestkami. Ich słodycz zależy od stopnia nasłonecznienia.
Podczas wybierania odmiany zwróć uwagę na rodzaj krzewu. Są dostępne tradycyjne sadzonki, jak i szczepione na pniu. Te drugie się sprawdzą np. w małych ogrodach, ponieważ nie zajmują dużo miejsca.
Istnieje wiele różnych odmian agrestu. Fot.123RF.com
Jak uprawiać agrest w ogrodzie?
Agrest nie ma zbyt wysokich wymagań uprawowych, a więc dobrze sobie poradzi w większości ogrodów. Nie trzeba być wprawnym ogrodnikiem, aby utrzymać tę roślinę i cieszyć się pysznymi owocami.
- Sadzenie — agrest z gołym korzeniem należy umieszczać w gruncie jesienią lub bardzo wczesną wiosną, zanim rozpocznie się okres wegetacyjny. Sadzonki w doniczkach można sadzić od marca aż do września. Pamiętaj, aby między roślinami zachować odległość min. 1,5 x 2 m (odmiany krzaczaste) lub 1,5 x 1,5 m (formy pienne).
- Ziemia — agrest dobrze rośnie na żyznej, próchniczej i pulchnej glebie. Najlepiej, jeśli to mieszanka gliny i piasku, ponieważ jest przepuszczalna, a jednocześnie dobrze trzyma wilgoć. Optymalne pH dla tej rośliny wynosi 6-6,5.
- Stanowisko — aby owoce były słodkie, agrest musi rosnąć w nasłonecznionym miejscu. Jednak poradzi sobie także w półcieniu.
- Podlewanie — agrest nie wymaga częstego podlewania, jeśli jest posadzony w lekko gliniastej glebie, a ziemia jest wyściółkowana np. korą, trocinami czy słomą. Jednak jeśli krzew się znajduje na piaszczystym terenie, trzeba go regularnie podlewać zwłaszcza w okresie wytwarzania owoców.
Przeczytaj również: Ściółkowanie truskawek. Kiedy i czym najlepiej ściółkować truskawki?
- Nawożenie — agrest warto regularnie nawozić wczesną wiosną i jesienią (zanim nadejdą przymrozki). Dobrze się sprawdza obornik. Można jedna sięgnąć po specjalne preparaty mineralne, które są przeznaczone do tego gatunku krzewu owocowego.
- Przycinanie — agrest bardzo dobrze reaguje na cięcie pędów. Przycinanie zapobiega nadmiernemu rozrastaniu się i zagęszczaniu krzewu, dzięki czemu do środka dociera dużo powietrza. Cięcie należy przeprowadzać w lutym lub w marcu. Na krzaczku nie powinny się znajdować starsze pędy niż 4-letnie.
- Owocowanie — aby pobudzić roślinę do owocowania, należy ją dokarmić wczesną wiosną i usunąć wszystkie chore oraz zniekształcone pędy. Ważne jest także, aby chronić krzew przed wiosennymi przymrozkami. Wystarczy jedna noc z ujemną temperaturą, aby wszystkie kwiaty opadły i szanse na owoce spadły do zera.
- Rozmnażanie — nowe sadzonki agrestu można uzyskać przez sadzonkowanie. W tym celu należy wiosną pobrać pęd o długości ok. 20 cm i umieścić go w wilgotnej ziemi. Jesienią powinien mieć dobrze rozwinięte korzenie i być gotowy do wsadzenia na miejsce docelowe.
- Choroby i szkodniki — ten gatunek często pada ofiarą mączniaka, a także czarnej plamistości agrestu i antraktozy liści. To choroby grzybowe, którym można zapobiec dzięki opryskom, np. miedzianem, a także przez usuwanie pędów i prześwietlanie krzewów. Na agreście żerują też szkodniki, najczęściej przędziorek, mszyca i zwójka różoweczka. Aby je usunąć, najlepiej zastosować oprysk przeciwko owadom.
- Zimowanie — agrest dobrze zimuje w gruncie, nie wymaga okrywania.
Czego nie lubi agrest? Krzew ten nie lubi suszy. Dlatego bardzo ważne jest, aby nie tylko regularnie go podlewać, ale także ściółkować glebę wokół krzewów. Wykorzystaj w tym celu korę, troty lub kompost. Niczym kołderka "otulą" ziemię i zapobiegną utracie wilgoci.
Uprawa agrestu — warto wiedzieć
Jeśli dopiero zakładasz plantację agrestu, warto to robić jesienią. W tym czasie są dostępne sadzonki z gołym korzeniem, które są znacznie tańsze niż okazy w doniczkach.
Zdarza się, że wiosną krzewy posadzone jesienią nie dają oznak życia. Bez obaw. Nadziemna część rośliny może przemarznąć. Jednak zazwyczaj wiosną agrest wypuszcza nowe pędy od korzenia. Dlatego nie spiesz się z wyrywaniem krzewu — daj mu czas co najmniej do czerwca. Istnieje szansa, że odrośnie.
Warto również pamiętać o tym, że owoce agrestu należy zrywać, gdy są miękkie, a ich skórka się ugina pod naciskiem. Nie czekaj dłużej, ponieważ mogą zacząć gnić na krzewach.
Uprawa agrestu w przydomowym ogródku to doskonały pomysł. Te krzewy zajmują znacznie mniej miejsca niż np. borówki i są mniej inwazyjne niż maliny. Dlatego warto mieć je na uwadze przy wyborze roślin do jagodnika.
Przeczytaj również: Nawożenie borówki amerykańskiej. Kiedy czym najlepiej nawozić, czego nie lubi borówka?