Fot.123RF.com
Jak uprawiać szałwię?
W Polsce uprawiać ją można jako roślinę wielosezonową. Jej stanowisko, tak jak większości gatunków szałwii (a szczególnie tych o srebrnych liściach) powinno być nasłonecznione, ale dobrze osłonięte, z przepuszczalną, zdrenowaną ziemią (np. taką z domieszką piasku), o obojętnym lub lekko zasadowym pH. Na zimę dobrze okryć roślinę gałązkami lub kompostem. Wiosną roślina wymaga przycięcia (na wysokość ok. 10 cm nad ziemią), co będzie sprzyjać zagęszczeniu okazu i uregulowaniu jego pokroju.
Rozmnażanie szałwi
Nasiona wysiewamy w marcu w rozsadniku. W lipcu rozsadę przenosimy do gruntu. Jesienią można przeprowadzać także rozmnażanie przez dzielenie starszych kępek lub ukorzenianie się pobranych półzdrewniałych części łodyg.
Zbiór szałwii
W sezonie liście szałwii zbiera się, kiedy osiągną one pełny wzrost, jednak przed pojawieniem się kwiatów.
Najczęściej uprawiane i wykorzystywane gatunki szałwii
Szałwia lekarska (Salvia officinalis)
Stosowana jako przyprawa oraz surowiec w fitoterapii i kosmetologii. Ma lekko gorzkawy, pikantnawy posmak. Jest półkrzewem z rodziny jasnowatych. Roślina mocno się rozgałęzia, dorasta do ok. 80 cm wysokości, jej powierzchnia pokrywa się delikatnymi włoskami, dolna część łodygi drewnieje. Liście mają owalny, lancetowaty kształt i srzebrzystozielony kolor. W okresie kwitnienia wypuszcza fioletowoniebieskie kwiaty, zebrane w pozornych okółkach.
Dzięki dużej zawartości zróżnicowanych związków chemicznych szałwia lekarska odnalazła szereg zastosowań w medycynie. Obfituje w olejki eteryczne, flawonoidy, garbniki, kwasy organiczne, karoteny i witaminy (A, C, z grupy B) oraz minerały (m.in. cynk, wapń magnez, żelazo, sód).
Działanie: Rozkurczowe i przeciwzapalne, grzybo- i bakteriobójcze; łagodzi dolegliwości miesiączkowe i menopauzalne, wzmacnia skórę, leczy trądzik, opóźnia starzenie się skóry, zmniejsza potliwość, zwalcza infekcje gardła, może hamować laktację, pozytywnie wpływa na układ nerwowy, koi go, uspokajając nas i poprawiając nastrój.
Stosowanie: Napar z 1-2 łyżeczek suszy, do picia do 3 razy dziennie.
Szałwia krzewiasta (Salvia fruticosa)
Pochodzi z rejonów basenu Morza Śródziemnego, przypomina szałwię lekarską, w formie suszu często bywa sprzedawana pod jej nazwą. Dorasta do 1,5 m wysokości, przy nasadach jej liści wyrastają dodatkowe przylistki. Zakwita obficie różowymi kwiatami zebranymi we wzniesione kwiatostany. Również wykorzystywana w medycynie.
Szałwia lawendolistna (Salvia lavandulifolia)
Szerzej znana jako szałwia hiszpańska, czyli osławiona chia. Jej nasiona uznawane są za „superfood” – odznaczają się dużą zawartością pożytecznych składników odżywczych. Olejki eteryczne z niej pozyskiwane wykorzystywane są w produkcji perfum.
Szałwia muszkatołowa (Salvia sclarea)
Jest rośliną miododajną, wydziela delikatny zapach gałki muszkatołowej. Liście są bardziej owalne i pomarszczone, lekko ząbkowane na brzegach. Uprawiana jako roślina lecznicza, przyprawowa, ozdobna i kosmetyczna — stosowana jest nie tylko do perfumowania produktów pielęgnacyjnych, ale też dla utrwalania ich zapachów. Pobudza trawienie i apetyt, wpływa rozluźniająco na mięśnie gładkie — bywa zalecana jako środek kojący bolesne miesiączki, działa wykrztuśnie, pozytywnie wpływa na układ nerwowy, uspokaja i relaksuje.
Szałwia biała (Salvia apiana)
Pochodzi z Ameryki Północnej. Półkrzew wytwarzającym rozetę srebrzystych liści. Indianie Nawaho uważali ją za roślinę o właściwościach oczyszczających energię i odpędzających złą energię i nieszczęście. Poza tym stosowaną ją jako przyprawę oraz leczniczo, na problemy z odkrztuszaniem.
Pozakosmetyczne i medyczne zastosowania szałwii
Poza zastosowaniami kosmetycznymi, medycznymi i kulinarnymi, szałwia ma jeszcze kilka cennych właściwości, które z pewnością docenimy.
Szkodniki
Za zapachem szałwii lekarskiej nie przepadają mole spożywcze, ubraniowe oraz rybiki. Kilka torebek z suszonym zielem rozłożonych w zakamarkach mieszkania skutecznie wyeliminuje problem.
Sprzątanie
Z powodu właściwości bakteriobójczych, warto stosować szałwiowy olejek eteryczny podczas sprzątania – skropmy nim ściereczkę, z której pomocą czyścimy powierzchnie użytkowe w kuchni i łazience.
Na poprawę humoru
Liście szałwii lekarskiej zwalczą nie tylko przykre schorzenia, ale także wszelkie dolegliwości związane z odczuwaniem stresu i niepokoju – brak nastroju, zmęczenie, ospałość, nerwowość, a to wszystko w zaledwie kilka minut! Wystarczy, że weźmiemy kilka ususzonych listków ziela i… podpalimy je. Następnie zostawiamy je w popielniczce i wychodzimy na 10 minut z okadzanego pomieszczenia. W tym czasie zniknie dym, którego nie polecamy wdychać, a także osłabnie ciężki, nieco męczący aromat. Po powrocie do pokoju w powietrzu wyczujemy delikatną, odświeżającą woń kamfory. Jej wdychanie uspokaja system nerwowy. Już po kilku chwilach poczujemy się głęboko zrelaksowani i wyciszeni.
Na tym jednak nie kończą się korzystne rezultaty palenia szałwii lekarskiej. W ten sposób odświeżamy powietrze w domu, nadając mu przyjemny, lekki zapach, a także oczyszczamy powietrze z unoszących się w nim bakterii i zarazków.
Deccoria.pl