Spis treści:
- Wpływ pH gleby na kolor kwiatów hortensji
- Które hortensje zmieniają kolor?
- Jak zmienić kolor hortensji?
Wpływ pH gleby na kolor kwiatów hortensji
Zdolność hortensji ogrodowych do zmiany barwy kwiatów jest ściśle związana z chemicznymi właściwościami gleby. Kluczowym czynnikiem jest obecność glinu i jego zdolność do reagowania z naturalnymi barwnikami rośliny – antocyjanami. Przy kwaśnym odczynie, czyli gdy pH gleby spada poniżej 6,0, glin staje się rozpuszczalny i może być pobierany przez roślinę, co skutkuje niebieskim lub fioletowo-niebieskim zabarwieniem kwiatów. W glebach zasadowych (pH powyżej 7,0) pierwiastek ten przestaje być dostępny, a kwiaty przybierają różowe odcienie. Jeśli gleba utrzymuje się w zakresie obojętnym (między 6,0 a 7,0), na jednym krzewie mogą pojawić się kwiaty w różnych kolorach, od różowych po niebieskie, w zależności od miejscowych wahań dostępności glinu.
Warto przy tym pamiętać, że zmiany koloru nie następują natychmiast po korekcie pH. Hortensje reagują jedynie w fazie tworzenia pąków, co oznacza, że efekty zabiegów pielęgnacyjnych będą widoczne dopiero w kolejnym sezonie. Czas oczekiwania na zmianę może być różny w zależności od struktury gleby. W ciężkich, gliniastych podłożach, które mają wysoką zdolność zatrzymywania składników mineralnych, barwa może zmieniać się stopniowo, nawet przez dwa lata. W podłożach lżejszych, bogatych w próchnicę, reakcja bywa szybsza, choć i tam wymaga systematycznej kontroli odczynu.
Oprócz pH istotną rolę w barwieniu kwiatów odgrywa także zawartość fosforu w glebie. Nawet przy niskim pH, zbyt wysoka zawartość tego pierwiastka może zablokować dostępność glinu, uniemożliwiając jego przyswojenie przez korzenie. W praktyce oznacza to, że nawozy fosforowe stosowane wiosną – zwłaszcza w okresie formowania pąków – mogą przekreślić szanse na uzyskanie błękitnych kwiatów.
Ostatni element, który warto wziąć pod uwagę, to wpływ temperatury i wilgotności gleby. Chłodne i wilgotne sezony sprzyjają intensywniejszemu zabarwieniu, natomiast upalne i suche lato może osłabić działanie glinu, nawet jeśli jego ilość w glebie i jej pH są optymalne. Dlatego osoby liczące na modyfikacje muszą utrzymywać stałą wilgotność podłoża, szczególnie w okresie intensywnego wzrostu roślin. Niedobory wody prowadzą do ograniczenia pobierania składników mineralnych, co skutkuje bladymi lub nierównomiernie wybarwionymi kwiatami.
Przeczytaj też: 5 miejsc, gdzie nie należy sadzić hortensji. Będą słabo rosły i jeszcze gorzej kwitły
Które hortensje zmieniają kolor?
Zdolność do zmiany barwy kwiatów nie jest wspólną cechą wszystkich hortensji, a jedynie wybranych gatunków, przede wszystkim należących do Hydrangea macrophylla oraz Hydrangea serrata. To właśnie te dwa taksony, znane szerzej jako hortensje ogrodowe i ich górskie odmiany, posiadają tkanki bogate w antocyjany oraz strukturę komórkową umożliwiającą łatwe wchłanianie glinu. Dzięki temu w odpowiednich warunkach glebowych ich kwiaty mogą przybierać różne odcienie – od różu po intensywny błękit.
Do najbardziej podatnych na zmiany kolorystyczne należą m.in. odmiany z serii Endless Summer, a także sprawdzone klasyki, takie jak ‘Nikko Blue’, ‘Renate’ i ‘Hamburg’. W przypadku innych gatunków hortensji, takich jak Hydrangea paniculata (hortensja bukietowa), Hydrangea arborescens (drzewiasta) oraz Hydrangea quercifolia (dębolistna), wpływ pH na kolor kwiatów jest minimalny. Wynika to z odmiennych właściwości biochemicznych komórek, które nie tworzą stabilnych połączeń z glinem.
Barwa kwiatów hortensji zależy m.in. od zdolności krzewu do pobierania glinu. Fot. Kapa65 / Canva Pro
Efektem tego jest brak trwałej reakcji na zakwaszanie lub alkalizowanie gleby. Nawet popularne odmiany, takie jak ‘Limelight’ czy ‘Annabelle’, wykazują co najwyżej chwilowe i niewielkie zmiany intensywności barwy. Odmiany o płaskich kwiatostanach, tzw. lace-cap – przykładowo ‘Blue Wave’ czy ‘Taube’ – uchodzą za bardziej podatne na zmiany barwy niż klasyczne kuliste formy typu mop-head. Jednakże ich barwa szybciej ulega odwróceniu, gdy pH gleby wzrośnie powyżej 6,5.
Szczególną kategorię stanowią odmiany o białych kwiatach. Na przykład ‘Madame Emile Mouillère’ czy ‘Soeur Thérèse’ w ogóle nie reagują na zmiany pH, ponieważ ich kwiatostany nie zawierają antocyjanów. W ich przypadku obecność glinu w glebie pozostaje bez wpływu na wygląd płatków. Nawet przy silnym zakwaszeniu podłoża nie dochodzi do zmiany barwy, choć w niektórych przypadkach obserwuje się delikatne zasinienie łodyg lub unerwienia liści.
Przeczytaj też: Chcesz, by hortensja miała duże kwiaty? Pielęgnacja hortensji późną wiosną i latem
Jak zmienić kolor hortensji?
Kluczowym krokiem do zmiany koloru jest wykonanie testu pH, najlepiej w październiku, gdy zakończy się wegetacja, a nawozy letnie nie zniekształcają pomiaru. W tym czasie można bezpiecznie zastosować środki modyfikujące odczyn: siarczan glinu, jeśli celem są niebieskie kwiaty, lub wapno dolomitowe, by uzyskać różowe. W uprawie doniczkowej stosuje się około 25 g siarczanu glinu na litr ziemi, w gruncie około 120 g na metr kwadratowy, mieszając z glebą na głębokość 10–15 cm. Osoby preferujące naturalne metody mogą sięgnąć po fusy z kawy, torf kwaśny lub korę sosnową jako sposób na zakwaszenie gleby, albo po rozdrobnione skorupki jaj i popiół drzewny, jeśli chcą odczyn podnieść.
Aby utrzymać lub uzyskać niebieską barwę, konieczne jest zachowanie pH w zakresie 4,8–5,5 oraz unikanie nawozów fosforowych, które blokują przyswajanie glinu. Najszybsze efekty daje podlewanie krzewów w lutym i kwietniu roztworem siarczanu glinu (5 g na litr wody, 2 litry na dorosły krzew). Gotowe nawozy koloryzujące dostępne w sklepach ogrodniczych mogą być stosowane co dwa tygodnie od kwietnia do połowy czerwca. Alternatywnie można przygotować roztwór z ałunu potasowego (dostępny w aptekach i drogeriach) i podlewać nim rośliny w podobnym rytmie.
Trwałość uzyskanej barwy hortensji zależy od utrzymania stabilnego odczynu gleby. Fot. VikaRayu/Canva Pro
Jeśli celem jest uzyskanie kwiatów różowych lub fioletowo-różowych, pH gleby trzeba podnieść do wartości 6,8–7,3. W tym celu w marcu stosuje się wapno ogrodowe lub dolomitowe (100–150 g na metr kwadratowy). W miejscach, gdzie gleba opornie reaguje na zmiany, zabieg można powtórzyć z połową dawki pod koniec maja. Uzupełniająco stosuje się nawozy azotowe, zwłaszcza saletrę amonową – 40 g na krzew w kwietniu – co dodatkowo ogranicza dostępność glinu. W wersji naturalnej podniesienie pH można osiągnąć dzięki mączce bazaltowej lub popiołowi – należy jednak stosować je ostrożnie, by nie zaszkodzić mikroorganizmom glebowym.
Trwałość uzyskanej barwy zależy od utrzymania stabilnego odczynu gleby. W praktyce oznacza to konieczność kontroli pH co 4–6 tygodni od marca do sierpnia oraz unikanie zmian przekraczających 0,3 jednostki pH w jednym sezonie. W donicach warto co dwa lata wymieniać górną warstwę podłoża, a przez cały sezon stosować nawozy o spowolnionym uwalnianiu. Regularne przycinanie przekwitłych kwiatostanów oraz usuwanie słabych pędów również wpływa na jakość przyszłego kwitnienia i utrzymanie pożądanej barwy.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Czy hortensja pnąca wymaga przycinania na wiosnę? Zasady cięcia i pielęgnacja
Tworzy w ogrodzie błękitne, gęste dywany. Porcelanka Menziesa – zastosowania i uprawa
Bugenwilla obsypie się deszczem kwiatów. Podlewaj regularnie nawozem domowej roboty